ایجاد یک پایگاه اینترنتی جذاب که شامل نمای ظاهری مناسب است.
ارائه اطلاعات کافی از محصول.
مراحل تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیک از شش مرحله تشکیل شده است. مرحله اول بررسی^[۷] است که در آن خریدار، محصول مورد نظر خود را در سایت‌های مربوطه بررسی می‌کند. پس از این مرحله خریدار با فروشندگان مختلف راجع به پارامترهایی مثل قیمت، نوع، زمان تحویل، خدمات پس از فروش، نحوه پرداخت و غیره مذاکره^[۸] می‌کند و یک فروشنده را انتخاب می‌کند.
بعد از مذاکره بین خریدار و فروشنده قرارداد^[۹] بسته می‌شود. اکنون نوبت مهم‌ترین مرحله تجارت الکترونیک یعنی پرداخت^[۱۰] الکترونیک است. انجام هیچ معاملهای بدون پرداخت کامل نیست. در این مرحله به گونهای خریدار پول محصول خریداری شده را به فروشنده پرداخت می‌کند. پس از پرداخت محصول خریداری شده به خریدار تحویل^[۱۱] داده می‌شود. در نهایت فروشنده با خدمات پس از فروش^[۱۲] از محصول خود حمایت می‌کند.
اهمیت سیستم های پرداخت
سالهای متمادی نحوه عملکرد و کارکرد نظام پرداخت به عنوان نگرانی و دغدغه بانکهای مرکزی مطرح نبود. عملیات این نظام بیشتر به عنوان یک فعالیت مکانیکی و پشت پرده مطرح بود که سیاستگذاری خاصی را نمیطلبید. این تفکر در حال حاضر تغییر پیدا کرده است. اقتصادهای مدرن در ۱۵ سال اخیر شاهد دو اتفاق بوده اند:
رشد چشمگیر گردش پول در سیستمهای پرداخت، هم از لحاظ تعداد مبادلات انجام شده و هم از لحاظ مقدار ارزش پول جابجا شده. این امر به علت رشد سریع فعالیت بازارهای مالی در سراسر جهان می باشد که پرداخت های مربوطه به تبع آن رشد کرده است.
رشد چشمگیر تکنولوژی. از طریق این تکنولوژی وجوه میتوانند از خلال سیستمهای پرداخت بسیار سریع تر حرکت کنند.
در کشور انگلستان گردش نظام پرداخت ۴۲ برابر تولید ناخالص داخلی (GDP) سالانه این کشور میباشد. به بیان دیگر تنها شش روزکاری کافیست تا نظام پرداخت انگلستان ارزشی برابر با GDP کشور را پردازش نماید. بنابراین هم اکنون توجه زیادی به نقش سیستمهای پرداخت در اقتصاد بازار مبذول میشود. این اقبال جهانی از چند وجه قابل توجه می باشد:

به عنوان بخش حیاتی زیرساخت مالی و اقتصاد.
به عنوان کانال لازم جهت مدیریت موثر اقتصادی، خصوصاً از لحاظ سیاست های پولی.
به عنوان یک ابزار جهت ارتقاء کارایی اقتصادی.
سیستمهای پرداخت و پایداری مالی
با توجه به نقش اساسی سیستمهای پرداخت، خیلی سخت نیست که متوجه شویم توقف و اختلال در عملیات این سیستم میتواند اثرات غیر قابل جبرانی بر بازارهای مالی که به آنها سرویس می‌دهد وارد آورد؛ بالعکس ممکن است توسعه نامناسب و بد در بازار مالی و یا موسسات اثرات مخرب بر عملیات نظام پرداخت داشته باشد. بنابراین، اگر یک مشکل مالی موجب شود تا افراد نتوانند اعمال خود را در نظام پرداخت انجام دهند، این امر موجب ایجاد اختلال در سیستم پرداخت خواهد شد و در نتیجه ممکن است که کلیه فعالیتها را دچار مشکل نماید. در این حالت اگر متولی سیستم پرداخت که دچار اشکال شده است به اندازه کافی در سیستم، بزرگ و مهم باشد امکان دارد که این حالت اشکال و توقف همه جانبه تعمیم داده شود.
بنابراین یک ارتباط دو طرفه بین پایداری بازارهای مالی و پایداری سیستم پرداخت وجود دارد. در نتیجه زمامداران بازار مالی میبایست یک ارتباط تنگاتنگ با ناظران سیستم پرداخت داشته باشند تا از شناسایی و حل و فصل هر گونه اختلالی در سیستم در همان گامهای ابتدایی اطمینان حاصل کنند .
سیستمهای پرداخت و کارایی اقتصادی
در صورتیکه سیستم پرداخت ناکارا و غیرقابل اتکا باشد، ممکن است به جای اینکه چند روز جهت انتقال پول از بانک پرداخت کننده به بانک دریافت کننده، زمان لازم باشد چند هفته زمان طول بکشد. همچنین ممکن است که مدت زمان انتقال در این سیستم ثابت نباشد (در بعضی مواقع چند روز و در بعضی مواقع چند هفته طول بکشد). اینگونه عدم کارایی نه تنها موجب ایجاد مشکل و ناراحتی برای استفادهکنندگان میشود، بلکه میتواند اثرات بسیار نامطلوبی بر چگونگی معاملات و تبادل کالا و خدمات داشته باشد. اگر پول در سیستم پرداخت متوقف شود، در این صورت جهت استفاده در سایر مقاصد بهرهور قابل استفاده نخواهد بود. سازمانها و شرکتها نیز به طور مشابه، نمیتوانند برای دریافت و پرداخت خود به صورت کارا و با حداقل هزینه برنامه ریزی کنند.
مروری بر سیستمهای پرداخت الکترونیک
در پیادهسازی ساختارهای پرداخت سنتی و معمولی، مشتری محصول را مشاهده نموده، آن را امتحان مینماید و سپس بابت آن پول پرداخت مینماید و یا آنکه از چک یا کارت اعتباری برای خرید محصول مورد نظر استفاده می نماید. در دنیای تجارت الکترونیک، در بیشتر موارد مشتری به طور فیزیکی محصول را در زمان معامله مشاهده نمینماید و روش پرداخت به صورت الکترونیکی میباشد. بنابراین ایجاد اطمینان و مقبولیت نقش عمدهای را در دنیای تجارت الکترونیک ایفا مینماید و این امر در زمینه نحوه پرداخت و در مقایسه با روش های سنتی بسیار حائز اهمیتتر است.
سیستمهای پرداخت الکترونیک، سیستمهای نرمافزاری و سختافزاری را به گونهای در کنار هم قرار میدهند که در نتیجه آن مشتریان را قادر میسازد به صورت برخط^[۱۳] بابت محصول خریداری شده و یا خدمت ارائه شده وجه خود را پرداخت نمایند، اهداف اصلی سیستم پرداخت الکترونیک شامل افزایش کارایی، بهبود امنیت، افزایش رفاه و آسایش مشتری و همچنین سهولت در استفاده از سیستم پرداخت می باشد برای پیاده سازی EPS چندین ابزار و روش وجود دارد.
همانطور که قبلاً نیز توضیح داده شد در تجارت معمول و سنتی، مشتریان بابت خرید کالاها و خدمات از وجه نقد، چک یا کارتهای اعتباری استفاده مینمودند. خریداران برخط برای خرید کالاها و خدمات به صورت آن لاین امکان دارد که از سیستمهای پرداخت ذیل استفاده نمایند:
کارتهای اعتباری : این نوع از کارتها بر اساس اعتبار مشتری قابل شارژ بوده و یکی از رایجترین روش های استفاده از سیستم پرداخت الکترونیک به شمار میرود.
پول الکترونیک : یک وجه یا پول استاندارد میباشد که قابلیت تبدیل به شکل الکترونیکی را دارا است و از آن میتوان برای پرداخت بابت خریدهای برخط استفاده نمود.
هدایای الکترونیک : یکی از شیوه های ارسال گواهی هدیه یا وجوه الکترونیکی از یک شخص به شخص دیگر میباشد. دریافتکننده هدیه مزبور قادر است در فروشگاه ها و مغازههایی که چنین هدیهای را قبول مینمایند، به خرید بپردازند.
پرداخت قبوض آب، برق و تلفن ماهیانه به صورت برخط.
کارتهای هوشمند : در این نوع از کارتها ارزش مشخصی ذخیره شده و علاوه بر آن اطلاعات شخصی و مالی مهمی در آن گنجانده شده است که از آن برای پرداخت آن لاین استفاده می‌گردد.
کیف الکترونیک : شبیه کارتهای هوشمند می باشد و در آن میزان مشخصی از پول ذخیره شده است.
سیستمهای پرداخت خرد یا کوچک: شبیه کیفهای الکترونیک میباشد شامل میزان مشخصی از پول است که در آن ذخیره گردیده است، اما از آن برای پرداختهای کوچک مانند پنی یا درصدی از پنی (پنی پول خرد آمریکا و به عبارتی پول خرد دلار میباشد) استفاده میگردد.
گرچه سیستمهایی که بیان گردید مستقل از یکدیگر به نظر میرسند اما شباهتهای بسیاری در بطن آنها وجود دارد. برای مثال زمانیکه از کیف دیجیتالی برای ذخیره اطلاعات مربوط به کارت اعتباری استفاده می گردد از آن به عنوان کارتهای پرداخت یاد میکنند و زمانیکه پول الکترونیکی در آنها ذخیره میگردد کیف دیجیتال یک نوع پول الکترونیک تلقی میگردد.
سه ویژگی اصلی ابزارهای پرداخت
الف) فرم فیزیکی
این واضحترین نوع ویژگی ابزارهای پرداخت میباشد، شکل سنّتی فیزیکی ابزارهای پرداخت کاغذ بوده است؛ به عنوان مثال چک و حواله. امروزه سایر اشکال مثل کارتهای پلاستیکی و دستورات پرداخت الکترونیک نیز به اشکال سنّتی اضافه شده است.
ب) ایمنی
این ویژگی بسیار به فرم فیزیکی ابزار بستگی دارد. جنبه های ایمنی روشهایی است که مشخص می شود درخواست رسید، واقعی است یا جعلی. سابقاً از طریق امضاء این امر مشخص می شد. امروز ممکن است از طریق شماره شناسایی فرد یا رمز عبور این تشخیص صورت بگیرد.
ج) مبادلات اعتبار محور در مقابل بدهی محور
ممکن است در نگاه اول خیلی واضح به نظر نرسد اما مهمترین ویژگی ابزارها می باشد. زمانی که از یک ابزار اعتبار محور استفاده می شود (مثلاً دستور پرداخت)، پرداخت کننده دستور پرداخت را مستقیماً به بانک خود، مبنی بر انتقال وجه به بانک دریافت کننده، می دهد. زمانی که از ابزار بدهی محور استفاده می شود (مثل کارت بدهی) پرداخت کننده دستور پرداخت را به دریافت کننده وجه می دهد، سپس دریافت کننده وجه، درخواست را به بانک پرداخت کننده می دهد. بنابراین برای انتقال اعتبار محور درخواست و پول در یک جهت حرکت می کنند اما در مرود انتقال بدهی محور این چنین نیست.
انتقال وجوه الکترونیک
یکی از قدیمیترین سیستمهای پرداخت الکترونیک، انتقال وجوه به صورت الکترونیک^[۱۴] میباشد و از آن برای انتقال پول از حساب یک بانک به حساب بانک دیگر به طور مستقیم استفاده میگردد که در این حالت از هیچگونه کاغذی که به طور دستی تهیه گردد، استفاده نمی شود. EFT اساس و مبنای جامعه بدون پول و چک فیزیکی است و در آن انواع چک، نامهها و صورتحسابها حذف میگردد. به طور نمونه یکی از کاربردهای عمدهای که EFT در ایالات متحده به عهده دارد، سپردهگذاریهای مستقیمی است که توسط میلیونها کارگر صورت میگیرد، این افراد در عوض دریافت چک و واریز نمودن آن به حساب خود، از EFT برای دریافت و واریز وجه خود به صورت الکترونیک استفاده می‌نمایند. The Federal Reserve Fedwire و اتاق تصفیه سیستمهای پرداخت بین بانکی نیویورک از استفاده کنندگان اصلی و عمده EFT در آمریکا محسوب می شوند.
مشتریان، شرکتها و نهادهای دولتی از EFT برای موارد مختلف استفاده میکنند. آنچه که به نظر میرسد این است که از EFT به عنوان شیوهای امن ، قابل اعتماد و آسان برای امر تجارت استفاده میگردد. برای مثال در مواردی همچون پرداخت عوارض، هزینه ها، اقساط و حقوق بازنشستگی، سودها و عوارض دولتی مانند حق آب، برق و تلفن می توان از سپرده مستقیم استفاده نمود و از سایر انواع EFT به کرات در مواردی همچون پرداخت صورتحسابها، خریدهای خرد، خریدهای اینترنتی، مدیریت خزانه و سایر موارد استفاده میشود.
به طور کلی برای هر نوع انتقال وجهی که از طریق پایانه های الکترونیکی صورت گیرد از واژه EFT استفاده میگردد. پایانه های مزبور معمولاً شامل کارت اعتباری، ATM ، Fed wire و POS میباشد. مزایای استفاده از EFT به شرح زیر میباشد:
کاهش هزینه های اداری و عملیاتی
افزایش کارایی
تسهیل در امر دفترداری و حسابداری
افزایش و ارتقای امنیت
کارتهای پرداخت
مناسبترین ابزار برای موارد پرداخت به صورت الکترونیک، کارتهای پرداخت میباشد و شامل موارد ذیل می باشد:
کارتهای اعتباری
کارتهای بدهی
کارتهای شارژی – قابل شارژ