«Robah-o-tabib»
Yak rozi rubāčaš dardoš bode. Ači pay-e-tabib. Agi tabib mā čašom.dard akerda. Yakdavayi vase mā boko. Agi davay-e- To tomb-e-neledā-agi tomb-e-neleda? Mende abi? Agi: ha davay-e-roobah fakat tomb-e-neledan dega iič davayiš nivase čaš dardoš. Rubah agi tomb-e-neledam ni har jayiš ke ot dedi mam led. Agi xab na pava me čaš dardto begard ke beataroten.
یک روز روباه چشم درد داشته. می­رود پیش طبیب. می­گوید طبیب من چشمم درد می­ کند. یک دوایی و درمانی برای من بگو. می­گوید: دوای تو جای بلندی که نجس نشده باشد دیگر هیچ دوایی برای چشم دردش نیست. روباه می­گوید: هیچ بلندی نیست که من نجس نکرده باشم می­گوید: جایی که نجس نکرده باشم مگر میشود اینجوری؟ می گوید: بله، دوای روباه فقط جای بلندی نیست که من نجس نکرده باشم هر جا که دیدی من کثیف کردم.

طبیب می­گوید: خوب پس برو با همان چشم دردت بگرد و بساز که بهتر است.
(حسن لقمان زاده)
۴-۲۰-۹- مرد کم­روزی
یک رُز مردی بُدهِ کم روزی. شَیْ بُدِه اُچی نزد پروردگار یک کمی روزیش بیشتر بُکوی. اَتِ زه اَچی، ارسی وِ یک روستایی. یَک مردی جُلُوشَ گِری: پیرمرد، اّکُ اَچداش؟ اگی: اَچم نزد پروردگار. کم روزیم بِشِم روزیم زیادتر ناکوی؟ اگی: سلام مَ عرض پروردگار برسین،‌اُش بگی مَ بیست و چهار ساعت اَلِ جا نماز زخَشِتّم و نماز و قرآن و عبادت اَکِردام، اُش بگی: گوشه ای از بهشت وَسِه مَ آماده بُکوی. اگی خاب.
اَچی اَیَه روستای دِگهَ، یک تُرکی­شَ جلو اَ‌دَر اَتا. اگی: پیرمرد اَکُیا اَچِش؟ اگی: اَچِدام نزد پروردگار. مَ روزیم کَمِن بلکه روزیم زیادتر بکوی. اگی: سلام مَ عرض پروردگار برسین و بگی: یَک شیری اِفلاتَه جاکتسّن، فَلَجِن اِدوای دردُش چن؟ بِشَم دوای اِچِنْ؟
اِچی ارسی نزد پرودرگار. اگی: پیرمرد جِن؟ هُنِدیش چه کَری تِن؟
اگی: مَ یَک مرد کم روزیم یَک کمی روزیم زیادتر بُک؛ هر چه کار اکنم کم روزیم وَجایی نارَسِدام. اگِی کسی دیگه چیش نِگُتِش. دیگَه خبری ،چیت نی؟ اگی: اَتِ رَه اَتُنِدم یَکْ مَردیم دی اُشْ گُتْ: سلام مَ عرض پروردگار برسین و بگی یه گوشه ای از بهشت وسه مَ اماده بُکُ، که مَ کارُم هَمَش نماز و دعا و عبادَتِن. اگی: اُش بگی: یک گوشه ای از جهنم وَسِه تو آماده کِرده. دارهَ اَتِ راه اَتندم وَ یک روستایی رَییدم. یک ترکیم دی اُشْگت: کارم خرابِن. نماز و عبادت وچینم نی، یک گوشه ای اَ گوشه جهنم وِسه­مَ آماده بُکُ. اگی: برو اُش بِگی یَک گوشه ای از بهشت وسیه تو آمادَه کِرده . اُتُنِدم اَ تِ رَه، یک شیری اُم دی، زِر درخت خَتِسن، فلج دِن- اُش گُت سلام مَ عرض پروردگار برسین بگی: وَسیه دردُم دواییت نی؟ اگی: اَمِمْ بِگی: دوای تو مغز آدم گِنان. یَک دفا خداشَ گی: اَنکَه چَش بُکُ چه اَبنیش؟ اگی: وَسیه مَ چی. خدا اگی برو تو روزیت اَتِ رَهْن. چَشَ اَن طرف اَکوی، بینهِ اُشتر بابار پَمَه ازتِ سوراخ سوزن اَجا اَچمدا. خداش نَشون اَدِت بِبِنه عقلش کاراَکوی یا نه؟ خدا اگی: بُرِو روزیت اَز جُلُوِن. اَچی اَرسی وَ دریا، اَبینهِ یک نهنگه لب دریان و گلو بند طلاشَ خِرِن و لب دریا الگشتا. مردی چوبی اَواسی اَزِند گلو بندی اَخر نهنگی اَکِت. نِواسِی، اَراه اَختی، اَچی. اَنی رویش بُدِه.
اَتا اَرسی اَروستای اولی، اگی چِن رفتش پَهلی پروردگار. اگی: رفتم، اُش گت: بگی یک گوشه ای از جهنم و سه تو آمادَم کِرده. اگی چرا؟ اگی نا فهمم اگی تُ اَنکه چِتْ دی؟
پیرمرد اگی: مَمْ دی کِ اُشتر با بار پَمَه اَ سوراخ سوزن اَجا اَ چی. اگیِ برو، تو گلّت کار ناکردا، برو تو گِناش. اُشتر وَ اَن گوتی چه طعری اَت سوراخ سوزن اَجا اَچی؟
مِ عقیدش نِبُده. عبادت ش کِرده ولی عقیدَش دُرست نِبُده.
اَچی: اَرسی وَ تُرک. تُرک اگی: خبرمَتْ رسونداَ پرورگار؟ اگی: هُنْ اُشگت: برو بگی: یک گوشه ای از بهشت وَ سیه تو آمادم کِرده. اگی: خاب،‌چِت دی اَنکَه؟ اگی: اُمدی اُشتُر با بار پَمَه اَتِ سوراخ سوزن اَجا اَچو. اگی: خاب،‌چِت دی اَنکَه؟ اگی: اُمدی اَشتُر با بار پَمَه­اَتِ سوراخ سوزن اَجا اَچو. اگی: اَ،‌هی حالا خیلی چی گوتیت دِدِه. دنیا وَ ایِ گوتی اَتِ سوراخ سوزن اَجا اَکوی. ای کِه چی نی پِش پروردگار!
اَچی اَرسی وَ شیر. شیراگی: رفتش پِهلی پروردگار چت که؟ اگی: رفتیم انکه مُرتُ اَم اُم گُت. اُش گُت: دوای تُ مغز آدم گِنان. ولی شَ مَ گتِه: برو روزیت اَتِ ران،‌مَ چیم نِدی. شیراگی: اَتِ راه هُندیسش چی اَم اُتْ دی؟
اگی: یک نهنگی اُم دیِ یکِ گلو بند طلاشَ خِردِنْ. مَ چوبُم زَت گلوبندی کَتْ اُمْ نواسِی.
اگی: یک زحمتی اَکَشِش بَیْنِش مَ بلند بُکُنش؟ اِدَسّیم خُّسه بُده اِل اَنْ یک دَسیّم هاخِتم. تا مردی هند دس شَ دور گردیش کِ بلنداُش بُکوی. یک دفا شیر کلَّش اَخوی. اگی: برو آدم گِناتر از تو پیدانابی، تومِ گناش کِ کِ دوای دردِمَ ان.
«Mard-e-kam roozi »
Tak roz mardi bode kam roozi. Šay bode oči nazd-e-paruardegar yak kami roozi š beštar bokoy. Ate ra ači arasi va yak rostayi. Yak mardi jolo šageryagi piramard ako ačedaš? Agi a čem nazd-e-parvardegar. Kam roozim be šam roozim zeiadtar nakoy? Agi salam-e-ma arze parvardegar berasin, oš begi mabist-o-čar saat ale ja namaz xatessem-o-namaz-o-qoran-o-ebadat akerdam. oš begi gošaie az beheštvase ma amada bokoy. Agi xab.
Ači a yā roostay degā, torki ša jolo adar ata. Agi piramard akoya ačeš? Agi a čedam nazd-e-parvardegar. Ma roozim kamen balke roozim zeiadtar bokoy.agi salam-e-ma a parvardegar berasin ošbegi yak gošaie az jahannam vase ma amade bokoy. Ma karom fakat gonan.ahl-e-namaz-o-ebadat-o-ečči nem. Agi bašā. Ači ate ra yak širi abene, agi piramrd ako ače š? Agi ačem nazd-e-parvardegar roozim kamen be šam bi štaroš nakoy. Šir agi salam-e-ma arz-e-parvardegar berasin-o-begi yak širi afelana ja katesson falajen-e-davay-e-dardoš čen? bešamdavay-e-čen?
Ači arasi nazd-e-parvardegar. Agipiramardčen?
hondeseš če kari ten? Agi mā yak mard-e-kamrazim yak kami roozim zeiadtar boko.ar če car akonem kam roozim va jaie narasedam. Agi kasi degā či š negote š?
Dega xabari čit ni? Agi ate ra atondem yak mardim di,oš got salam-e-ma arze-parvardegar berasin-o-begi yak goošeei az behešt vase mā amada boko,ke ma karom-a-ma š namaz-o-doaa-o-ebadaten.agi aš begi yak goo šeie az jahannam vase to amadam kerde.
Dara a te ra a tondem va tak roostayi rasedem.yak torkim di aš got karom xaraben namaz-o-ebadat-o-čim ni yak gooseie az jahanam vase ma amada boko. Agi boro oš begi yak gooseie az behešt vase to amadom kerde. Atondem ā te ra yak širi om di azer-e-deraxt xatesson falaj den.oš got salam-e-mā arz-e- parvardegar berasin begi vase dardom davait ni?
Agi ā mem begi davay-e- to maqz-e-adam-e-genan.yak dafa xoda šagi anka čaš boko če abeneš?
Agi vase ma či? Xoda agi boro to roozit a te raan. čaš-ā-an taraf akoy abene oštor ba bar-e-pama az te solax-e-sozan aja ačeda. Xoda ša nešon adet bebene aqloš kar akoy ya na? xoda agi bora roozit az joloven. Ači arasi va darya.abene yak nahangi lab-e-daryan-o-galooband-e-tala ša xeren-o- lab-e-darya agi šta. Mardi čoobi avasi azend galoobandi a xer nahangi aket. Nevasi,ā ra axati,ači-anyroozi š bode. Ate arasi a roostay avvali. Agi čen rafte š paali parvardegar? Agi raftem. o š got begi yak goo šai az jahannam vase to a madamkerde. Agi čera? Aginafamem agi to anka čet di? Piramard agimam di ke o štor ba bar-e- pama a soolax-e-soozan aja ači- agi boro to kallat kar nakerda, boro to genaš. oštor va an gooti če tari ate soolax-e-suozan aja ači?
Me aqidaš nebode. Ebadat ša kerde vali aqida š dorost nebode. Ači arasi va tork. Tork agi xabar-e-mat rasund ā parvardegar? Agi hon oš got boro begi yak goo šyi az behešt vase to amadam kerde. agi xab čet di anka? Agi omdi oštor bā bar-e-pama a te soolax-e- soozan aja a čo. Agi a hei! Ola xeili či gotit dede? Donia va ii goti ate soolax-e-soozan a ja akoy o ii ke či ne pe š-e- parvardegar.
Ači arasi va šir. Šir agi raft š paali parvardegar čet ke? Agi raftem anka mor to amom got. o š got davay to maqz-e-adam-e-genan. Vali šama gote boro roozit ate ran. Ma čim nedi. Šir agi ate ra ondeš či am otdi? Agi yak nahngi om di yak galooband-e-tala ša xer den,ma čoobom zat galoobandi kat om nevasi. Agi yak zahmati aka šeš baineš mā boland bokoneš? E dassim xassā bode a le an yak dassim axatem? Ta piramardi ond dass ša dowr-e-gardi š ke boland oš bokoy. Yak dafa šir kalla š axoy. Agi boro adam genatar az to
paida nabi, to me gena š ke davay dard-e- Ma en.
روزگاری مردی بوده کم رزق و روزی. قصد داشته به نزد پروردگارش برود تا روزی­اش را زیاد­تر کند. در راهی که می­رفته می­رسد به یک روستا. مردی جلویش راه می­گیرد، می­گوید پیرمرد کجا می­روی؟ می­گوید : می­روم نزد پروردگارم. کم روزی­ام تا ببینم روزی­ام را زیادتر نمی­کند. می­گوید: سلام من خدمت پروردگار برسان به او بگو من بیست و چهار ساعت روی سجّاده خوابیده­ام و مشغول نماز و قرآن و عبادت هستم. به او بگو گوشه ­ای از بهشت برای من آماده کند. می­گوید. خوب می­رود به یک روستای دیگر می­رسد. یک ترکی سر راهش پیدا می­ شود. می­گوید: پیرمرد کجا می­روی؟ می­گوید: دارم می­روم پیش پروردگارم. من روزی­ام کم است شاید روزی­ام را زیادتر کند. می­گوید: سلام مرا به خدمت پروردگار برسان و به او بگو: یک گوشه ­ای از جهنم برای من آماده کند، من کارم فقط گناه کردن است. اهل نماز و عبادت و هیچی نیستم. می­گوید: باشه.می­رود توی راه، یک شیر می­بیند. شیر می­گوید: پیرمرد،‌کجا می­روی؟ می­گوید: می­روم پیش پروردگار، روزی­ام کم است ببینم بیشترش نمی­کند؟ شیر می­گوید: سلام مرا به خدمت پرودگار برسان و بگو: یک شیری فلان جا افتاده بود، فلج بود. این دوای دردش چیست؟ ببینم دوای این درد من چیست؟ پیرمرد می­رود می­رسد به پرودرگار . پروردگار می­گوید: پیرمرد چیه؟ برای چه کاری آمده­ای؟می­گوید: من یک مرد کم روزی هستم. کمی روزی­ام را بیشتر کن. هر چه کار می­کنم کم روزی ام و به هیچ جا نمی­رسم. می­گوید: کس دیگری چیزی به تو نگفته است؟ دیگر خبری، چیزی نداری؟ می گوید: توی راه که می­آمدم مردی را دیدم که گفت: سلام مرا به خدمت پروردگار برسان و گفت: بگو یک گوشه ای از بهشت برای من آماده کن که من کارم فقط نماز و عبادت است. گفت به او بگو: یک گوشه ای از جهنم برایت آماده کرده­ام. دوباره توی راه می­آمدم به یک روستایی رسیدم یک ترک را دیدم گفت: کارم، خراب است ،‌نماز و عبادت هیچی ندارم، گوشه ای از جهنم برایم آماده کن. گفت: برو به او بگو: گوشه ای از بهشت برایت آماده کرده­ام.توی راه می­آمدم، شیری را دیدم که زیر درختی خوابیده بود، فلج بود. گفت : سلام مرا به خدمت پروردگار برسان. بگو: برای دردم دوایی نداری؟ می­گوید: به او هم بگو: دوای تو مغز آدم دیوانه است.یک دفعه خدا به پیرمرد می­گوید: آنجا نگاه کن چه می­بینی؟ پیرمرد می­گوید: برای من چه؟ می­گوید: تو برو روزی­ات توی راه است. به آن طرف نگاه می­ کند می­بیند شتری با بار پنبه از داخل سوراخ سوزنی رد می­ شود. خدا نشانش می­دهد ببیند عقلش کار می­ کند یا نه؟ خدا می­گوید برو روزی­ات از جلو است. می­رود می­رسد به دریا! می بیند نهنگی لب دریا است و گردن­بند طلایی به گردن دارد و لب دریا می­گردد. مرد چوبی بر می­دارد و می­زند به گردن­بند از گردن نهنگ می­افتد آن را بر نمی­دارد.توی راه می­خوابد و بعد می­رود. آن گردن­بند روزی­اش بوده. می ­آید می­رسد به روستای اولی. می­گوید: رفتی پهلوی پروردگار؟ می­گوید: رفتم گفت به او بگو: گوشه ­ای از جهنم برایت آماده کرده­ام. می­گوید چرا؟ پیرمرد می­گوید نمی­دانم. می­گوید تو آنـجا چه دیدی؟ پیرمرد می­گوید: من شتری با بار پنبه رادیدم که از سوراخ سوزنی رد می­شد. مرد می­گوید: برو تو عقلت کار نمی­کند.
برو تو دیوانه­ای. شتر به آن بزرگی چطور از توی سوراخ سوزنی رد می­ شود؟آن مرد عقیده­ای به قدرت پروردگار نداشت. عبادت می­کرده است اما عقدیه­اش درست نبوده. می­رود می­رسد به ترک. ترک می­گوید: خبر مرا به پروردگار رساندی؟ می­گوید: بله و پروردگار گفت: برو بگو: یک گوشه از بهشت برایت آماده کرده­ام. می­گوید: خُب آنجا چه دیدی؟ می­گوید دیدم شتر با بار پنبه از توی سوراخ سوزن رد می­شد. ترک می­گوید: ای بابا حالا خیلی چیز بزرگی دیده­ای: دنیا به این بزرگی را هم خدا از توی سوراخ سوزن رد می­ کند. اینکه چیزی نیست پیش خداوند!
می­رود می­رسد به شیر. شیر می­گوید: رفتی نزد پروردگار؟ چه کردی؟ می­گوید: رفتیم آنجا حرف تو را هم گفتم، گفت: دوای تو مغز آدم دیوانه است. ولی به من گفته برو روزی­ات توی راه است ولی من چیزی ندیدم. شیر می­گوید: توی راه که می­آمدی چیزی هم دیدی؟می­گوید: یک نهنگی دیدم یک گردن­بند طلا به گردنش بود. من چوب زدم گردن­بند افتاد ولی آن را بر نداشتم. شیر می­گوید: یک زحمتی بکش بیا مرا بلند کن. این دستم خسته شده می­خواهم روی آن یک دست بخوابم. تا پیرمرد آمد دست زیر گردنش زد که بلندش کند یک دفعه شیر سرش را خورد و گفت: برو آدم دیوانه تر از تو پیدا نمی­ شود: تو همان دیوانه ای که دوای درد من است.
(حسن لقمان زاده)
۴-۲۰-۱۰- درمان شاه عباسّی
اگی: شاه عباسی اَتِینا اَ بندرعباس، وختی اَتینِی اَبنِه هر چه مَردیا اَلَبِ دریا بَردسِّن. اگی: وسه چی همه اِنْکِه بَرِدِسّنِ؟ اَگُنْ: خُمار اِسِّنْ اِیا بَرِدِسّنْ. اگی: خاب: شادِیَ بِکَشنْ. تریاک اَتارِنْ شَ دِن اَکَشِن. نئشه اَبِنْ. وقتی بَِر اگرِدهِ، دارَه اَبینی همه بَرِدِسّن. اگی: اِ دیا که دارَه بردسّن اِچِ طعرین؟ اگُن: نَئشه هِسَّنِ. اگی: اِ چِ طَعْر موادّین که وختی ناکَشِن خمارِ سیِن ش خوون وختی هِم اَکَشْن نئشه هِسّن؟
دستور اَدتِ که هَمه جمع شا کوی اَتِ دریا بَِبِرِنیِ جمع اَکنن همه اَتِ دریا اَرزِن.
Agi ša abbas ateyni ā baradarabbas. Vaxti ateyni abeni har če mardeia alabe darya baredessen. Agi vase či ama enke baredessen? Agon xomar esseneya baredessen.Agi xob šadey bekašen. Taryak ataren ša den akašen. Naša aben. Vaxti bar agardi dara abeni ama baredessen.agi edeia ke dara baredessen? ea če tarin? agon : naša hessen.
Agi-e-če tar mavaddin ke vaxti nakašen xomaressen ša xowven, vaxti ham akašen naša essen?
dastoor adet ke hama jam ša koy ā te darya bebareney. Jam akonen hama ate darya arezen.
می­گن: شاه عباس می ­آید بندر­عباس. وقتی می ­آید می­بیند همه مردها لب دریا افتاده­اند. می­گوید: چرا همه اینها افتاده­اند؟ می گویند: خُمارهستند که اینجا افتاده­اند. می گوید :خب تریاک بدهید بکشند. تریاک می­آورند می­کشند نشئه می­شوند. وقتی بر می­گشته است دوباره می­بیند همه افتاده اند. می­گویند: این­ها که دوباره افتاده اند. این چه وضعیتی است؟ می­گویند: نشئه هستند. می­گویند: این چه طور موادی است که وقتی نمی­کشند خمار هستند و خوابند وقتی هم می­کشند نشئه هستند و خواند.
دستور می­دهد همه را جمع کنند و توی دریا بریزند. جمع می­ کنند و توی دریا می­ریزند.
«سهیلا طیبات»
۴-۲۰-۱۱- اِنی اَخورَم
یک مردی مُرکرمُسْتَج بُدِه، اَچی اَدوبی. یَک جَی دوشَ اَفِرَتِه. یک ظرفی اَخوی،‌هِی شَ گتُِه: یه قدرو شَ تی اَکوی اَخوی اَخوی. داره اگی یَه قدرو داره اَخوی. اگی بَسّن؟ اگی: نه یه قدرو! خلاصه چار تا پنج تا ظرف که اَخوی پُشتَ تی اَبی اَچی. جارشَ زِند: های مرتیکَه اَکُ اَچِش پولُ اُتْ نِدَدِه. کرمستجی اگی: ولایت اَمُ پول ناسِن. وَ اِنَی اُخورَم.
Yak mardi mor karmostaj bode. Ači ā dobey.
Yak jay dow ša aferate. Yak zarfi axoy. hey ša gote: ya qadarou. Ša ti axoy axoy. dara agi ya qadarou. Dara axoy. agi bassen? Agi na. ya qadarou. Xolasa čar ta panj ta zarf ke axoy pošta ti abi ačy. Jarša zend: hay martika. Ako a čaš pool ot nedade.karmostaji agi velayat-e-amo pool nasen va eni axoram.
یک مردی اهل کرمستبح بوده، می­رود دوبی، یک جایی دوغ می­فروختند. یک ظرفی می­خورد، هی می­گفته: یک مقدار دیگر. برایش ظرف می­کردند و می­خورده دوباره می­گوید: یه مقدار دیگر. می­خورد. می­گویند: بسه؟ می­گوید نه یک مقدار دیگر. خلاصه چهار، پنج تا ظرف که می­خورد راهش را می­گیرد و می­رود. صدایش می­زنند: های مرتیکه کجا می­روی پول ندادی. کرمستجی می­گوید: ولایت ما پول نمی­گیرند: همین جوری می­خوریم.
(علی طیبات)
۴-۲۰-۱۲- یَک بوم و دو هوا
یَک نِنِه شوی بُدِه. دُتْ و دَماش­اَلِ یَکْ بُنْ خَتِ بُسّن، پُسُش اُزِنَش اَلِ یَکْ بَنِ دیگَه. نِنَه اَدُتشْ اگی: بُرُ اَپشِ شیت­هاخت سرماش اَبُدا.