ما مادران را به عنوان شرکت کننده در مطالعه انتخاب کردیم زیرا مادران معمولا مراقبان اولیه هستند(هوک وولف[۱۳]،۲۰۱۲).
با توجه به اهمیت وضرورت مسأله مذکور، در این تحقیق آموزش خوکنترلی به منظور کنترل افکار منفی به عنوان مقابله با افکار ورفتار پرخاشگرانه و افزایش مهارتهای خودکنترلی وبررسی تأثیرات آن بر تنیدگی والدینی با در نظر گرفتن دوره ای که احتمال طوفان عدم تعادل در آن بیشتر است یعنی در سطح نوجوانی انجام گردید.
هدف کلی
تعیین تأثیر آموزش خودکنترلی بر کاهش پرخاشگری و استرس والدینی در دانش اموزان مقطع راهنمایی سال ۱۳۹۲-۱۳۹۱٫
فرضیات تحقیق
-
- آموزش خودکنترلی بر کاهش پرخاشگری در دانش آموزان مقطع راهنمایی سال ۱۳۹۲-۱۳۹۱تأثیر دارد.
-
- آموزش خودکنترلی در دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی سال ۱۳۹۲-۱۳۹۱ و کاهش پرخاشگری آن ها بر کاهش استرس والدینی تأثیر دارد.
-
- آموزش خودکنترلی بر افزایش خودکنترلی در دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی سال ۱۳۹۲-۱۳۹۱ از نظر دانش آموز مؤثر است.
- آموزش خودکنترلی بر افزایش خودکنترلی در دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی سال ۱۳۹۲-۱۳۹۱ از نظر معلم مؤثر است.
تعاریف نظری وعملی
خودکنترلی: لوگ[۱۴](۱۹۹۵)، خودکنترلی را اینگونه تعریف میکند«پرداختن به رفتارهایی که پاداش درنگیده، ولی بیشتر، به دنبال دارند(لوگ،۱۹۹۵؛ به نقل از علیزاده، ۱۳۸۴).
آموزش خودکنترلی: آموزش کنترل هیجانات طی ۱۰ جلسه حدود۱ ساعت که توسط محقق اجرا می شود وبه شرکت کنندگان در گروه آزمایش چگونگی مدارا کردن وکنترل هیجانات آموخته می شود.
پرخاشگری: رفتاری است که به قصد آسیب رساندن به شخص یا اموال،اعمال می شودواز نظر اجتماعی نیز نامطلوب است. پرخاشگری دربرگیرندۀ تظاهرات مختلفی مانند پرخاشگری کلامی، تهدیدودرگیری فیزیکی است (لابر،۱۹۹۰،به نقل از کردمیرزا،۱۳۸۲).
پرخاشگری: نمره ی بالاتراز ۱۲ که آزمودنی در پرسشنامه سنجش پرخاشگری آیزنک به دست می آورد.
استرس والدینی: مفهومی است که مشخص کنندۀ ادراک تنیدگی در نظام والد – کودک است که هم ویژگیهای تنیدگی زای کودک وهم پاسخهای والدین به این ویژگیها را در بر میگیرد (ابیدین،۱۹۸۳، به نقل از دادستان و همکاران،۱۳۸۵).
استرس والدینی : نمره ای که فرد از پرسشنامه شاخص تنیدگی والدینی ابیدین ،ترجمه دادستان(۱۳۸۴) کسب کند.
نوجوانی: (ربر، ۱۹۸۵،به نقل از داعی پور،۱۳۸۶) معتقد است که نوجوانی دوره ای از رشد میباشد که با شروع بلوغ آغاز می شود وبا کمال و رسش جسمانی و روانی به پایان میرسد.
نوجوانی : در این تحقیق منظور از نوجوانی و نوجوان ،دانش آموزانی که در مقطع راهنمایی تحصیل میکنند، میباشند.
فصل دوم :
ادبیات و پیشینه پژوهش
والدین مؤثر بودن، یکی از خطیر ترین و پر تلاش ترین وظایف در زندگی است(دینک مایر، (۱۹۸۹)، ترجمه مهرداد فیروزبخت، ۱۳۸۷). درجامعه مدرن ، والدین تحت استرس یا فشار روانی شدید هستند. انجام وظایف پدری و مادری هم بدون استرس امکان پذیر نمی باشد. برای مثال، وجود فشارزاهای عمده در زندگی خانوادگی افراد با اختلال سلوک دو یاچهار برابر بیشتر از خانواده های دیگر میباشد(وبستر، استراتون وداهل،۱۹۹۵ به نقل از لیل آبادی ۱۳۷۷).
پژوهش ایوب والوتن و مسترگئورگ[۱۵](۲۰۱۱) نشان داده است مداخله در استرس والدینی تأثیر گذار است، و همچنین خود آسیب زنی، پرخاشگری و دیگر رفتارهای مخرب، استرس والدینی شدیدی ایجاد میکنند(ریچمن[۱۶] و همکاران،۲۰۰۹)، این تحقیق به وسیله آموزش خودکنترلی تلاش دارد با کاهش پرخاشگری نوجوانان بر استرس والدینی را مؤثر باشد.
استرس والدینی
استرس یک عامل خطرآشکاربرای اختلال سلامت روانی است(سازمان خدمات انسانی و سلامت آمریکا[۱۷]،۱۹۹۹). اصطلاح استرس در ادبیات با معانی مختلفی مشخص شده است (ماسن[۱۸]،۱۹۷۵)، مدل پزشکی، محیطی و روانی انواعی از استرس هستند (ام.سی.نامارا[۱۹]،۲۰۰۰). در مدل پزشکی استرس یک مرحله مضطرب کننده در پاسخ شخصی به عوامل محیطی ناگهانی است. این پاسخ از ارگانیسم را می توان با افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشارخون و وجود هورمونها ونوروترانسمیترها(کورتیزول، آدرنالین، نوراپی نفرین) اندازه گیری کردکه باعث افزایش تحریک درارگانیسم می شود(سلیه[۲۰]،۱۹۹۳). اضطراب در محدوده ی نرمال روی میدهد که به صورت طبیعی سازگاری ایجاد می شود و برای ارگانیسم تحریک جهت ایجاد مقدار مؤثری استرس به وجود می آورد. به هر حال در زمان طولانی، محرکهای مزمن از سیستم استرس- پاسخ باعث از بین رفتن کارکرد ایمنی می شود(استین و میلر[۲۱]،۱۹۹۳) و رضایتمندی زندگی را کاهش میدهد(ایوانس، بالگیر،هیگ[۲۲]،۱۹۹۸).
در مدل محیطی، استرس یک عامل خارج ارگانیسم است که شامل تهدیدها ازیک آسیب جدی ویا حالتهای نفرت انگیز محیطی است.استرس در این نوع، با بهره گرفتن از عوامل استرس زای موجود اندازه گیری می شود، لیستی از عوارض شخصی قابل قبول حوادث وجود دارد.استرسهای خارجی میتوانند با اضطراب خارجی منفی، افسردگی و پرخاشگری مرتبط باشد (جاسر[۲۳] و همکاران، ۲۰۰۵)، طبق دستاوردهای آکادمیک (الوا و دی لوس ریس[۲۴]،۱۹۹۹) توهین کردن (چاسین و همکاران[۲۵]،۲۰۰۳)، رضایت اجباری از زندگی(ام سی کا نایت،هابر،سالدو[۲۶]،۲۰۰۲) هم در آن ها وجود دارد.
مدل روانی استرس بر مفهومی از درک استرس تأکید دارد که به تأثیر متقابل اضطرار محیطی معطوف می شود (استرس خارجی)؛ عکس العمل فیزیولوژیکی بدن(پریشانی و شناخت شخصی، هیجانات، پاسخ رفتاری به تأثیرات ایجادشده است.استرس هنگامی که حوادث بیرونی باعث فشار فیزیولوژیکی و شناختی نامطلوب میشوند به وجود میآید که اطلاعات رفتاری و هیجانی شخصی از اثرات منفی ومضر تنش زاهای بیرونی را در فرد برانگیخته میکند.تصور اثر متقابل استرس توجه مسلم اشخاص به دارا بودن مهارتها را می پذیرد. مثل کنار آمدن؛ آزمودن استرس خارجی بدون عملکرد سازشی آزمودنی.در سالهای اخیر مفاهیم متعددی از استرس(لازاروس و فلکمن[۲۷]،۱۹۸۴) بیان شده که تعاریف پذیرفته شده وسیعی را مورد توجه قرار داده است(هس و کاپلاند[۲۸]،۲۰۰۶).
تعریف پذیرفته شده هرچه باشد،اغلب دانشمندان اتفاق نظر دارند که بروز تنیدگی فرد را وادار میکند تا در جهت تغییر موقعیت خود ویا سازش یافتگی با ان گام بردارد. سازش یافتگی ای که میتواند مؤثر یا نامؤثر باشد(دادستان،۱۳۸۶).
یک نوع از استرس، تنشی است که افراد در نقش والدینی خود احساس میکنند(گلفاند[۲۹]، تتی[۳۰] و فوکس[۳۱]، ۱۹۹۲).
لازاروس(۱۹۹۶، به نقل از هیل وهیل،۲۰۰۷) تنیدگی والدینی را درک استرس بیشتر درخانواده که باعث دگرگون شدن تعادل خانواده می شود، تعریف میکند.
استرنبرگ(۲۰۰۰)وریتمن[۳۲](۲۰۰۲)، معتقدند که تنیدگی والدینی از فشارهای ناشی از ایفای نقش والدینی به وجود میآید وبه طور کلی والدگری ومسئولیتهای توأم با آن سطوح بالای تنیدگی را ایجاد میکنند.
لازاروس(۲۰۰۰)، استرس والدینی را ناشی از ارزیابی شناختی منفی والدین از توانمندیهای خود به عنوان والد میداند. به نظر او در صورتی که موقعیت وشرایط والدگری را منفی ارزیابی کنند، دچار تنیدگی میشوند.
“