جوانان تمرینات روزانه را از طلوع آفتاب با دویدن و پرتاب سنگ و پرتاب نیزه آغاز می کردند و از جمله تمرینات معمولشان، ساختن با جیره اندک و تحمل گرمای بسیار و پیاده روی های طولانی و عبور از رودخانه، بدون تر شدن سلاح ها و خواب در هوای آزاد بود. سواری و شکار نیز دو فعالیت معمول و رایج بود و جستن بر روی اسب و فرو پریدن از روی آن در حال دویدن و به طور کلی سرعت و چالاکی، از ویژگی های سوارکاران سوار نظام ایران بود. به خصوص در باره دوران پارت ها یا اشکانیان و پیدایش کلمه پهلوان باید گفت: شرح فتوحات این قوم آریایی و حکومت پانصد ساله آن ها پر از دلاوری ها و کوشش های این مردم است. کلمه پهلوان و پهلوانی، ریشه پارتی است که هر فرد زورمند را منتسب به پارت یا پرتو و پهلو دانسته اند. اینان مردمی جنگجو و شکارچی بودند.
هانستن[۵]، مورخ یونانی مینویسد:
“پارتها جنگ و شکار را دوست داشتند. این قوم از دوران طفولیت تا به هنگام کهولت همیشه با ورزش و تمرینات سخت جنگی و شکار بار آمده بودند"(سایت دانشنامه رشد،۱۳۹۲).
صنعت ورزش و باشگاههای ورزشی
مولین[۶](۱۹۸۳) برای اولین بار از ورزش به عنوان یک صنعت یاد کرد. او بیان نمود که هر گونه فعالیت ورزشی آماتور و حرفهای که موجبات افزایش ارزش افزودهی کالا و خدمات ورزشی را فراهم کند، صنعت ورزش محسوب میگردد(عسگریان،۱۳۸۴). امروزه بحث خصوصی سازی در تمام صنایع مورد توجه قرار گرفته است و صنعت ورزش نیز از این مقوله مستثنی نیست. در بسیاری از کشورهای جهان ساختار سنتی باشگاهها تغییر کرده و با تجاری شدن ساختار باشگاهها صنعت ورزش رونق بسیاری پیدا نموده است( سازمان بورس اوراق بهادار تهران،۱۳۸۱).
در کشورهای پیشرفته ارزش افزودهی صنعت ورزش بخش قابل توجهی از محصول ناخالص داخلی را تشکیل میدهد و نقش مهمی در ایجاد درآمد، اشتغال و نیز تفریح و سرگرمی دارد(هلت[۷]،۲۰۰۸). نگاهی به وضعیت جوامع انسانی در کل جهان نشان میدهد که زندگی نسبت به قرنهای گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. در مقابل این پیشرفتها، یک تغییر مهم در زندگی بشر، کاهش بهکارگیری بدن به دلیل افزایش امکانات و تسهیلات زندگی میباشد. دلیل این مدعا، افزایش شیوع انواع بیماریهای قلبی _ عروقی، اسکلتی، عضلانی و سایر بیماریهای بدون درمان به خصوص در جوامع صنعتی و پیشرفته میباشد(ملدی،۱۳۸۹). فعالیت جسمانی در تمام سنین کیفیت زندگی را بهبود میبخشد. تحقیقات گسترده آشکار کرده که افراد در همه سنین میتوانند سلامت خود را تنها با اجرای فعالیت جسمانی متوسط و مرتب روزانه ارتقاء دهند. مطالعات زیادی نشان داده که فعالیت جسمانی در حد متوسط خطر ابتلاء و مرگ و میر از بیماریهای قلبی را کاهش داده و تأثیر بسیار زیادی بر فشار خون بالا، دیابت نوع دو، استئوپروز، سرطان کولون و چاقی داشته است(معینی و همکاران[۸]،۲۰۱۰).
فعالیت جسمانی همچنین میتواند اثرات مثبت روانی، با کاهش سطح اضطراب و افسردگی داشته باشد و باعث ارتقاء اعتماد به نفس شود. علاوه بر این، مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده که زندگی بدون فعالیت جسمانی میزان مرگ و میر را افزایش میدهد(پت[۹] و همکاران،۱۹۹۵). فعالیت بدنی منظم در کاهش خطر بیماریهای مغزی نیز مؤثر است. بسیاری از محققین، ورزش و فعالیت جسمانی مناسب را به عنوان یکی از راههای تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلا به بیماریهای غیر واگیر مورد تاکید قرار دادهاند(دارن[۱۰] و همکاران،۲۰۰۶). در این راستا بر اساس دستورالعملهای بهداشتی افراد بالغ روزانه باید نیم ساعت به فعالیت جسمانی در حد متوسط مبادرت ورزند(مکلارن[۱۱]،۲۰۰۳).
تحقیقات مختلف نشان دادهاند که هر ساله مالیات دهندگان، سنگینی را بابت برخورداری از زندگی بیتحرک پرداخت میکنند، هزینههای درمانی افزایش حق بیمه سلامتی، حق بیمه عمر، بیمه مربوط به بیماری و از کارافتادگی از این جملهاند. مشکلات مادی و افزایش هزینههای زندگی، انسانها را به تلاش واداشته است و در این میان زنان را نیز بکار گرفته و تا آنجا پیش رفته که گروهی از زنان، برخلاف ماهیت بدنی خود به کارهای سنگین مردانه میپردازند(ملدی،۱۳۸۹). زنان باید در جهت افزایش بهرهوری شغلی و نیز بازده کاری به فعالیت جسمانی منظم پرداخته و تلاش کنند تا بهترین شرایط جسمی و روانی در محل کار و خارج از آن بدست آورند. صاحبنظران بر این عقیدهاند که تمرینات حرکتی و ورزشی برای اکثریت مردم اعم زن و مرد دارای ارزش بسیار است. فعالیت بدنی منظم و متعادل میتواند اثرات مطلوبی بر بدن و روان افراد ایجاد کند(ترابینژاد،۱۳۸۶).
نقش باشگاهها در صنعت ورزش از اهمیت به خصوصی برخوردار میباشد، به گونهای که باشگاههای حرفهای، هستهی اصلی این صنعت به شمار میروند، ریشهی اصلی توسعهی ورزش حرفهای در درون باشگاهها شکل میگیرد و زیرساخت اصلی صنعت ورزش همین باشگاهها میباشند(خبیری و الهی،۱۳۸۴). ارتباط باشگاههای ورزشی با مراجع دولتی، موضوعی است که هنوز در بعضی از کشورها به صورت روشن تعریف نشده است؛ بنابراین در بسیاری از موارد این موضوع به صورت معضلی اجتماعی پدیدار شده و هزینههای زیادی را به خود اختصاص داده است (خورشیدی،۱۳۸۶).
بخش خصوصی ورزش یکی از حیطههای پررونق اقتصادی برای ایجاد اشتغال است؛ اما در داخل کشور به دلیل عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایه گذاری در ورزش و ناکافی بودن منابع مالی به ویژه تسهیلات بانکی، قوانین دست و پاگیر اعطای تسهیلات به متقاضیان تاسیس باشگاههای ورزشی، نقش این بخش از ورزش، برای ایجاد اشتغال و کارآفرینی تضعیف شده است(شالی،۱۳۸۳). تربیت بدنی و ورزش، در ایجاد اشتغال و در پی آن درآمد زایی توان بالقوه فراوانی دارد که برای بالفعل کردن آن نیازمند توجه مسئولین و سیاست گذاران و همچنین پژوهشهای بسیاری میباشد(تجاری و خدایاری،۱۳۸۵). شرایط کنونی ورزش کشور نشان میدهد که بخشهای مختلف ورزش در ادارهی مستقیم دولت یا مؤسسات وابسته به آن بوده، به طوری که امکان زمینه سازی فعالیتهای سرمایه گذاری در بخش خصوصی به نحو مطلوب فراهم نگردیده است(شالی،۱۳۸۳).
ورزش به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم بر اقتصاد تأثیر گذار است. آثار غیر مستقیم ورزش عبارتند از: ارتقای سطح سلامتی افراد، کارایی بیشتر افراد در حین کار و کاهش هزینههای تربیتی و درمانی. آثار مستقیم ورزش عبارتند از تولید و فروش کالاهای ورزشی، واردات و صادرات این کالاها، جهانگردی ورزشی، امتیازهای ناشی از اعزام مربیان و ورزشکاران به سایر کشورهای جهان و مهمتر از همه ایجاد اشتغال و کارآفرینی(حسینی و سهرابی،۱۳۸۶). در صنایع خدماتی دارا بودن مزیت رقابتی و فراهم آوردن خدمات با کیفیت برای مشتری پیش نیاز بقا و موفقیت است(آفتینوس[۱۲] و همکاران،۲۰۰۵). از آنجایی که بحث وفاداری مشتری از نکات مهم موفقیت باشگاههای ورزشی میباشد(چیان و همکاران،۱۳۸۸)، سازمانهای ورزشی با سرمایه گذاریهای کلان دریافتهاند که به سادگی نمیتوانند رضایت مشتری را به مدت طولانی جلب کنند. این سازمانها در تجربیات موفق خود دریافتهاند که رمز نگهداری و حفظ مشتریان و ایجاد سود از این طریق، به تلاش مداوم بستگی دارد. درک اینکه مشتریان چه انتظاراتی دارند و تعهد برای انجام خدمت به مشتری، امکان برتری و مزیت رقابتی را برای سازمانهای ورزشی به وجود میآورد. نکتهی مهم برای پی بردن به انتظارات مشتریان، یک برنامهی طراحی شده از سنجش رضایت مشتری میباشد(حسنزاده،۱۳۸۴) که بررسی نتایج این برنامه میتواند در حل ایرادات خدمات رسانی و ارتقا سطح خدمات یاری رسان باشد(سو[۱۳]،۲۰۰۴).
در جامعهی امروز تاکید فرهنگی و اجتماعی بسیاری بر روی سلامتی و تناسب اندام وجود دارد. طبق مطالعات روانشناسان، فشارهای اجتماعی و نارضایتی از بدن و تصویر بدنی منفی در جامعه و به خصوص در میان زنان بسیار شایع شده است(اوریردان و زامبوگان[۱۴]،۲۰۰۸). شیوع این نارضایتی یک نگرانی اجتماعی مهم محسوب میشود، زیرا با اختلالات روانی مانند کاهش اعتماد به نفس، افسردگی، اضطراب اجتماعی، مشکلات غذایی و مشکلات جنسی در ارتباط میباشد(نای و کش[۱۵]،۲۰۰۶). از جمله درمانهای قدیمی برای نارضایتی از تصویر بدنی درمانهای رفتاری-شناختی و دارو درمانی بودهاند(مکدونالد[۱۶]،۲۰۰۶). اما با توجه به عوارض جانبی، هزینههای بالا و وقت گیر بودن این روشها، امروزه ورزش و فعالیتهای جسمانی به عنوان یک روش درمانی بدون عوارض جانبی و ارزان قیمت مورد توجه عموم قرار گرفته است(هسلنی[۱۷]،۱۹۹۵). تحقیقات نشان میدهد که امروزه، علاقهمندی به کیفیت خدمات در صنعت ورزش امری ضروری میباشد؛ به گونهای که کیفیت خدمات به یکی از مهمترین سرفصلها در زمینهی مدیریت خدمات و بازاریابی ورزشی تبدیل شده است(رابینسون[۱۸]،۲۰۰۶).
پاراشورمن[۱۹] و زیتمال در سال ۱۹۸۸ عوامل تشکیل دهندهی کیفیت خدمات را در پنج بعد شناسایی نمودهاند که عبارتند از:
موارد کیفی مشهود: شامل تجهیزات، رفتار و ظاهر پرسنل و محیط فیزیکی سازمان میشود و به معنای دارا بودن وسایل و تجهیزات ورزشی مدرن با کیفیت و فضای مناسب باشگاه میباشد.
اعتماد: توانایی در انجام خدمت وعده داده شده به طور دقیق و مطمئن؛ منظور از این عامل این است که اگر باشگاه ورزشی در مورد زمان ارائه خدمت، شیوهی ارائه خدمت و هزینهی خدمت وعدههایی داده است، باید به نحو احسن به آن عمل نماید.
پاسخگویی: آمادگی برای کمک به مشتریان و فراهم سازی سریع خدمات مطلوب برای آن ها. این معیار بر نشان دادن حساسیت و هوشیاری در قبال خواستهها و مشکلات مشتریان تاکید دارد و معیار این بعد از کیفیت خدمات، مدت زمانی است که مشتریان مجبورند برای دریافت کمک یا پاسخ به سوالاتشان منتظر بمانند.
اطمینان: دانش و مهارت کارکنان، رفتار شایسته و توانایی آنان در جلب اعتماد مشتریان و القای حس اطمینان مشتریان به باشگاه ورزشی میباشد.
ورزش بانوان
ورزش زنان شامل همه مسابقات خاص زنان چه در شکل حرفهای، آماتور یا ورزش همگانی در تمام رشتههای ورزشی میشود. مشارکت زنان در ورزش درقرن بیستم میلادی، به ویژه در اواخر آن افزایش چشمگیری یافت. این افزایش تحت تأثیر تغییرات فرهنگی جامعه بود که بر برابری جنسیتی تاکید داشت.
در دنیای امروز شاید هیچ رشته ورزشی که زنان در آن مشارکت نورزند یا آن که ورزش ویژهای برای زنان تلقی شوند یافت نگردد، اما میزان این مشارکت در هر رشته ورزشی و هر کشور تفاوت دارد.
فرهنگ برخی از کشورها (بیشتر کشورهای اسلامی) محدودیتهایی را برای حضور زنان در بعضی از رشتهها به همراه دارد و نیز میزان مشارکت و علاقه آنان در برخی از رشتههای ورزشی مانند بوکس، کشتی، وزنهبرداری و انواع فوتبال بسیار کمتر از همبازیان مرد خود است. در مقابل در تعدادی از ورزشها مانند تنیس، ژیمناستیک، پاتیناژ نمایشی و والیبال ساحلی ورزشکاران زن اهمیت بیشتر یا حداقل برابری با همتایان مرد خود یافتهاند. تعداد دیگری از رشتههای ورزشی نیز مانند نتبال و سافتبال به ورزشهایی زنانه معروف شدهاند(سایت ویکیپدیا،۱۳۹۲).
تعریف کسب و کار
نویسندگان مختلف، تعاریف متفاوتی از کسب و کار دارند. در واژه نامهی آکسفورد، کسب و کار به معنی خرید و فروش و تجارت آمده است. در واژه نامهی لانگ من، کسب و کار به فعالیت پول در آوردن و تجارتی که از آن پول حاصل شود، گفته میشود.
به زبان ساده، کسب و کار عبارت است از حالتی از مشغولیت و به طور عام، شامل فعالیتهایی است که تولید و خرید کالاها و خدمات با هدف فروش آنها را به منظور کسب سود، در بر میگیرد. بنابراین میتوان دریافت که کسب و کار با خرید و فروش کالاها، تولید کالاها یا عرضهی خدمات، به منظور به دست آوردن سود، سر و کار دارد.
تعاریف مدل کسب و کار
اگر چه اجماعی در مورد تعریف و ترکیب مفهوم مدل کسب و کار وجود ندارد، واضح است که مدیران و پژوهشگران به این مدل به عنوان یک ساختار تحلیلی و تشریح کاربردی مینگرند(لمبرت و دیویدسون[۲۰]،۲۰۱۲). در جدول زیر به بیان تعاریف مدل کسب و کار از برخی پژوهشگران میپردازیم.
جدول ۲-۱: تعاریف مختلف مدل کسب و کار(آلدبی[۲۱] و همکاران،۲۰۰۸؛ ننونن و استورباکا[۲۲]،۲۰۰۹)
تعریف مدل کسب و کار | محققان |
طراحی کالا، خدمات و جریانهای اطلاعاتی شامل توصیفی از بازیگران مختلف کسب و کار و نقشهای آن ها، توصیفی از مزایای بالقوه برای بازیگران مختلف کسب و کار و همچنین توصیفی از منابع درآمدی است. | تیمرز (۱۹۹۸) |
راهبردی که سازمان مجازی را با سه عامل اصلی منعکس میکند: تعاملات مشتریان، پیکربندی سرمایه، اهرم دانش. | ون کاترامن و هندرسون (۱۹۹۸) |
مدل کسب و کار عملیاتی یک سازمان، منطق اصلی خلق ارزش و نحوه کسب درآمد آن را شرح میدهد. | لیندر و کانترل (۲۰۰۰) |
مدل کسب و کار به این پرسش پاسخ میدهد که: آنچه ارائه شده به چه کسی و در عوض چه چیزی در انتظار بازگشت است؟ مدل کسب و کار علاوه بر ایجاد ارزش در یک شبکه ذینفعان چند حزبی و همچنین تبادل ارزش بین سهامداران را توصیف میکند. | گردین و دیگران (۲۰۰۰) |