با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ فعالیت شرکت های تبلیغاتی عملاً به نوعی متوقف شد. ولی با این وجود در سال ۱۳۵۸ شورای انقلاب با تصویب آییننامه تأسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانون های آگهی و تبلیغاتی بر فعالیت جدید کانونهای تبلیغاتی صحه گذاشت، اما این اقدام حرکت جدیدی را به تناسب میزان و وضعیت فعالیت آنان در قبل از انقلاب موجب نشد، چون ساختار عمده اقتصاد ایران بر محور کالاهای مصرفی تحت مشارکت یا سرمایهگذاری شرکتهای خارجی واقع بود و بخش عمدهای از کالاهای مصرفی که قابلیت تولید در داخل کشور را نداشتند از خارج وارد می شد، عملاً دستخوش تغییر شدند و نوعی توقف حاصل شد.سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ شور و شوق انقلابی سراسر کشور را فرا گرفته بود و از نظر روان شناسی یک نوع بینیازی به لحاظ شعارهای اولیه انقلاب بین مردم وجود داشت، این بینیازی از مسایل اقتصادی با ارائه روحیه همکاری به تعاون، مساعدت، کمک و اطمینان و اعتماد به آینده بهتر، معنی پیدا می کرد که این موضوع منجر به کم رنگ شدن فعالیت های تبلیغاتی شد و به دنبال آن با شروع جنگ تحمیلی عمده فعالیت و نظر رسانههای داخلی بر محور اخبار مربوط به دفع تهاجم دشمن و حفظ کشور شد، در این دوران با نگرش خاص احزاب، سازمآن ها و گروههای مختلف کشور روی این رویداد مهم، فضای جامعه بر فضای بدون تبلیغات بازرگانی مبدل شد و تبلیغات به طور طبیعی در اختیار جنگ قرار گرفت (بختایی،۱۳۸۸،ص۲۴)
۲-۳-۳) آمیخته بازاریابی و تعیین جایگاه تبلیغات
در زیر آمیخته بازاریابی وتعین جایگاه تبلیغات درآن نشان داده شده است.
فروشندگی فردی
بازاریابی مستقیم
آمیخته بازاریابی
توزیع
تبلیغات
پیشبردفروش
روابط عمومی
ترویج
قیمت
کالا
شکل ۲-۵ ) آمیخته بازاریابی وتعیین جایگاه تبلیغات درآن (محمدیان ،۱۳۸۸،ص ۵۱ )
۲-۳-۴) تبلیغات موبایلی
عبارت های تبلیغات موبایلی[۲۹] و بازاریابی موبایلی[۳۰] عبارت هایی نیستند که صریحا تعریف شده باشند و به نظر می آید این عبارت های متفاوت،به پدیده ای مشابه اشاره دارند.به عنوان مثل کلکوتا و رابینسون[۳۱] عبارت تبلیغات موبایلی را در هنگام اشاره به پخش پیام ها و ترفیعات[۳۲] استفاده نموده اند. در همین راستا استانفورد و گیلسون[۳۳] از عبارت تجارت موبایلی و عبارت تبلیغات موبایلی، برای اشاره به یک مفهوم استفاده نموده اند علاوه بر تنوع مفهومی وتعدد استفاده ها،روابطی که عبارت های مورد استفاده با سایر مفاهیم دارند روشن نگردیده است (Carroll et al., 2007,P: 81).
اولا به نظر می آید که در بسیاری از مطالعات، بازاریابی موبایلی به یک عمل محدود اشاره دارد تا به یک مفهوم بازاریابی به عنوان مثال کلکوتا و رابینسون[۳۴] بازاریابی موبایلی را به عنوان ” پخش هر نوع پیام یا ترفیع که ارزش را برای مشتری زیاد نماید و همچنین در آمد را برای شرکت تقویت کند” تعریف نموده اند. از منظر بازاریابی سنتی، این تعریف، صرفا توضیح یکی از[۳۵]۴P بازاریابی می باشد. ثانیا ، تبلیغات به عنوان ارتباط یک طرفه، از بازاریاب به مشتری، بسیار محدودتر از آن چه است که موبایل ، بازاریابان را قادر نموده است. چرا که گیرنده می تواند از طریق تماس گرفتن با بازریاب به وسیله ارسال پیام کوتاه و یا دیدن سایت شرکت واکنش نشان دهد. لذا تبلیغات موبایلی بسیار تعاملی[۳۶] تر و شخصی[۳۷] تر از سایر تبلیغات سنتی است (Chowdhury,2006, P: 34).
برخی از تعاریف تبلیغات موبایلی عبارت است از:
-
- تبلیغات موبایلی هر شکل از بازاریابی،تبلیغات یا ترفیع و فروش ،که مشتریان را مورد هدف دارد واز طریق کانال موبایل اجرا گردد (Tsang, 2004, P: 67)
-
- ارتباطات بی سیمی که از طریق گوشی همراه به مشتریان می رسند (Scharl et al..,2005,P: 162).
-
- عمل تشویق مردم به خرید محصولات وخدماتاز طریق استفاده از کانال موبایل به عنوان یک رسانه [۳۸]برای حمل تبلیغ (Merisavo et al..,2007, P: 42).
-
- پیام های کوتاهی که پیام های کسب وکار به مشتری را به دستگاه بی سیم منتقل می کند (Okazaki, 2005, P: 163).
-
- تبلیغات موبایلی عبارت است از پرداخت[۳۹]،غیر شخصی بودن[۴۰]،حامی مشخص داشتن[۴۱]،رسانه های انبوه[۴۲] را مورد استفاده قراردادن وبه دنبال تشویق وتحت تاثیر قرار دادن (Yuan Yuan et al.., 2005, p: 2089)
-
- یک شکل پرداختی و با واسطه از جانب منبعی مشخص ، که برای تشویق گیرنده به انجام عملی(درزمان کنونی و یا در آینده طراحی گردیده است. در اینجا ارتباط با واسطه یعنی آن هایی که به یک مخاطب از طریق چاپ،الکترونیک یا هر شیوه دیگری به جزارتباطات مستقیم فرد به فرد منتقل می گردد (Richards and Curran, 2002, P: 66).
-
- یونس[۴۳]ودیگران در در سال ۲۰۰۳ تبلیغات موبایلی رابه عنوان فعالیت های تبلیغاتی وبازاریابی که ازطریق شبکه های بیسیم وبابه کارگیری راهکارهای تبلیغات موبایلی،منتج به رسیدن تبلیغات به موبایل می شوندوهدف ازاین مساعی،ترویج کالاهاوخدمات وایجادآگاهی نسبت به نام تجاری است،تعریف نمودند (Yunos et al,2003,P: 32).
-
- لاپانیمی[۴۴] درسال۲۰۰۵ تبلیغات موبایلی را به عنوان هر گونه پیامی که برای آن پرداختی صورت گرفته و با هدف تاثیر گذاری روی نگرش، قصد خرید و رفتار مخاطبین از طریق تلفن همراه ارسال می شود تعریف نموده است (Leppaniemi and Karjaluoto , 2005, P: 198)
-
- شارل و همکاران در سال ۲۰۰۵ تبلیغات موبایلی را بکارگیری رسانه بی سیم بر ای ارائه اطلاعات حساس به زمان و مکان و شخصی سازی شده به مصرف کنندگان بر ای تبلیغ کالا و خدمات و ایده ها برای سود رسانی به ذینفعان ، تعریف می کنند (Scharl et al..,2005, P: 164).
۲-۳-۴-۱) فعالیت های تبلیغات موبایلی
فعالیت های تبلیغات موبایلی را می توان در اسلوب ها ی زیر طبقه بندی کرد. به عبارت بهتر هرتبلیغ موبایلی رامی توان حداقل در یکی ازاسلوب های زیر قرار داد.
-
- اطلاعات[۴۵]:
به عنوان مثال اطلاعات در مورد ویژگی هایی که ارزش افزوده تولید می کند، اطلاعاتی در مورد محصول، اطلاعات در مورد نزدیک ترین نقطه فروش یک محصول با بهره گرفتن از GPS [۴۶]، خبرنامه موبایلی، همچنین اخبار، آب و هوا، ترافیک، نرخ های بازار. از دیدگاه مشتری اطلاعات باید مرتبط باشد. مرتبط بودن اطلاعات هنگامی افزایش می یابد که مشتری، اطلاعات بر اساس زمان، مکان و اولویت های خودش دریافت کند. اسلوب اطلاعات معمولا با شیوه های دیگر(عمدتا کوپن) اجرا می شود.
-
- سرگرمی[۴۷]:
اگر سرگرمی ها به اندازه کافی جالب و احساسی باشند، پیام های تبلیغاتی با میل بیشتری پذیرفته می شود. به عنوان مثال، می توان درفعالیت های بازاریابی موبایلی ویدئو، موزیک، بازی یا زنگ و یا لوگو[۴۸]و پیام های منشی تلفن به کار برد .مشتریانی که از عناصر سرگرمی استفاده می کنند، مثلا بازی، از آن ها چندین بار استفاده می کنند. در نتیجه بیش از یک بار پیام تبلیغاتی را می بینند و همچنین یک تصویر مثبت تری در ذهن آن ها ایجاد می شود.
-
- مسابقه و قرعه کشی[۴۹]:
مسابقه یکی از محبوب ترین شکل های تبلیغات موبایلی است. مشتریان از طریق یک رسانه دیگر به قرعه کشی و مسابقه دعوت می شوند، سپس به پرسش ها پاسخ می دهند یا به برخی چیز ها رای می دهند و سرانجام شانس برنده شدن پیدا می کنند. جوایز یا دیجیتال هستند یا غیر دیجیتال مانند لوازم موبایل. مهمترین مزیت این شیوه این است که مشتری یک دلیل قابل لمس برای ارتباط برقرار کردن دارد. مسابقات مزایای زیادی دارند مانند دسترسی به حجم بالای مخاطب وکارائی هزینه،چراکه مسابقه در تبلیغات موبایلی هزینه چاپ ، توزیع و جمع آوری را کاهش می دهد. همچنین انعطاف بیشتر، زمان کمتر و مهمتر از همه ایجاد پایگاه اطلاعاتی از مصرف کنندگان از مزایای مسابقه یا قرعه کشی می باشد.
-
- کوپن [۵۰]:
بلیط، پیام یا سندی که بتواند برای تخفیف استفاده شود.طبق تعریف انجمن بازاریابی موبایلی، کوپن موبایلی یک بلیط الکترونیکی است که توسط موبایل حمل می شود که می تواتد هنگام خرید کالا برای تخفیف معاوضه گردد. از آنجائی که این کوپن ها در حافظه موبایل ذخیره شده اند برخلاف کوپن های کاغذی، نه گم می شوند و نه ممکن است فراموش شوند و همیشه همراه مشتری هستند. زیرا موبایل همواره همراه مشتری است. به وسیله مشوق های پولی ، بازاریابان به جای این که صرفا پیام را با ترفیع بفرستند، برای پیام یک ارزش خلق می کنند. برای مثال کمپانی های موبایل به مشتریانی که یک زمان مشخص را برای گوش دادن به تبلیغات صرف می کنند جایزه می دهد. هدف برنامه های کوپن شامل : افزایش تکرار خرید، افزایش آگاهی نسبت به کالا ، تشویق مشتریان به امتحان کالا ، فروش کالاهای مانده در انبار ، هدف قرار دادن بازاری خاص و حتی ایجاد و افزایش وفاداری مشتریان می باشد و معمولا کوپن ها از طریق پیام کوتاه، پیام چند رسانه ای[۵۱] و بلوتوس[۵۲] پیام کوتاه توزیع می گردد. مزایای کوپن افزایش ترافیک فروشگاه ، افزودن به ارزش خرید، تخفیف مستقیم به مشتری ذکر گردیده است (Kourty, 2010, P:111).
۲-۳-۵) کانال های تبلیغات موبایلی
کانال ها ی تبلیغی تلفن همراه راه حل هایی را برای تبلیغات به ما می دهد که می تواند مورد استفاده قرار گیرد. این کانال ها را می توان به دو گروه تقسیم نمود:
کانال های تبلیغاتی آفلاین[۵۳] و کانال های تبلیغات آنلاین[۵۴]
-
- کانال های تبلیغاتی آفلاین:
همه کانال های که می تواند باکاربران نهایی در خارج ازمرورگر وب ارتباط برقرار کند.