Intellectual Capital | IC |
Intellectual Property Rights | IPRs |
Relational Capital | RC |
Structural Capital | SC |
Structural Equition Modeling | SEM |
کلیات طرح
مقدمه
چندیست که مقولهای به نام سرمایه فکری [۱]در نظر مدیران و صاحبان فن اهمیتهای فراوانی پیدا کرده است . میدانیم که دارایی[۲]ها در سازمان به دو بخش دارایی های مرئی و نامرئی تقسیم بندی می شود از جمله دارایی های مرئی می توان سرمایه در گردش و یا حساب بانکی شخص یا بنگاه را دانست و دارایی های نامشهود خود به دو دسته تقسیم بندی می شوند:
دارایی های نامشهودی که به وسیله قانون حمایت شده اند و به آنها عنوان مالکیت معنوی دادهاند و شامل حق امتیازها و کپی رایت و فرانشیز و علایم و مارکهای تجاری است . که برخی از موارد آن در ترازنامه منعکس می شوند.
سایر دارایی های نامشهودی که شامل سرمایه های فکری است که تحت اصول اقتصاد فراوانی عمل می کنند یعنی با استفاده بیشتر از آنها ، از ارزش آنها کاسته نمی شود و معمولا در ترازنامه منعکس نمی شوند (تایلس و همکاران و ۲۰۰۰).
با ورود تکنولوژی و تکنولوژیکی شدن بنگاهها مفاهیم جدیدی در عرصه کسب و کار به وجود آمدند، ما نیازمند نیروی متخصص شدیم تا بتوانیم از تکنولوژیها استفاده کنیم و از آنها بهره ببریم و همینطور در سطح سازمان نیازمند سیستمها و برنامه ها و واحد تحقیق و توسعه شدیم و با بالا گرفتن رقابت بین بنگاهها، ارتباط با مشتری در راس کار هر بنگاه قرار گرفت، اتحادهای استراتژیک به وجود آمد و ارتباطات نزدیکی بین تامین کنندگان مواد اولیه و بنگاه ها به وجود آمد به همین دلیل نیازمند این شدیم که در قالب یک مفهوم آن را بررسی کنیم و بهترین واژه برای آن سرمایه هایفکری است. در حال حاضر تعریف جهانشمولی از سرمایه فکری وجود ندارد که تمامی متخصصین بر روی آن اتفاق نظر داشته باشند ولی در ذیل به مهمترین این تعریف ها که سرمایه فکری را تا حد قابل قبولی روشن می سازد می پردازیم:
یک چیز فرار و گریزان است اما زمانیکه کشف شود ومورد استفاده قرار گیرد سازمان را قادر می سازد تا با یک منبع جدید در محیط رقابت کند (بونتیس[۳] ، ۱۹۹۶) .
سرمایه فکری شامل همه فرآیندها و دارایی هایی است که به طور معمول و سنتی در ترازنامه نشان داده نمی شوند و همچنین شامل آن دسته از دارایی های نامشهودی مانند علایم تجاری یا مارک ها و حق امتیاز است که روش های حسابداری مدرن آنها را در نظر می گیرد (روس[۴] و همکاران ، ۱۹۹۷).
سرمایه فکری شامل حاصل جمع دانش اعضای یک سازمان و تبدیل کاربرد عملی دانش اعضای سازمان است(روس و همکاران ۱۹۹۷).
سرمایه فکری مجموعه منحصر به فردی از منابع مشهود و نامشهود شرکت است و همچنین سرمایه فکری نیز به تغییر و تحولات این منابع مشهود و نامشهود نیز اطلاق می شود (گوپتا[۵] و همکاران ، ۲۰۰۱).