مرد سالاری-زن سالاری

جهت گیری بلند مدت-کوتاه مدت

ابعاد فرهنگ سازمانی

مسئولیت پذیری اجتماعی

فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
منشاء تلاش کاوشگرانه بشر برای دستیابی به معلومات بیشتر را عواملی نظیر نیاز فطری انسان به دانستن، و نیز تامین نیازهای زندگی او تشکیل می دهد. این عوامل همواره به عنوان موتور محرکه کسب معلومات بشر عمل کرده اند. بنابراین، بشر به دلیل نیاز به ارضای کنجکاوی و آگاهی از رموز جهان، و نیز به دلیل نیاز به رفع احتیاجات زندگی که می بایست از جهان خلقت و مواهب خدادادی آن تامین گردد، ناچار بوده هر چه بیشتر بداند و هر چه زیادتر اطلاعات خود را گسترش دهد. برای دانستن و کسب آگاهی و معلومات، روش ها و ابزارهای متناسبی لازم است که بشر در حرکت کاوشگرانه خود به ابداع و استخدام آن ها اقدام کرده است تا بتواند جهان را آنطور که هست بشناسد و از آن به صورتی که برایش موثر و مفید باشد استفاده نماید. بنابراین، می توان گفت که بشر در هر دوره تاریخی به آگاهی از روش و ابزار کسب معلومات و بعبارتی روش های تحقیق نیاز داشته و دارد. این روش و ابزار نیز به تناسب توسعه و تکامل معلومات بشری در حال تکامل و توسعه بوده است؛ به نحوی که روش های امروز کامل تر و کارآمدتر از روش های گذشته است و طبعا روش های آینده کامل تر از روش های امروز خواهد بود. (حافظ نیا، ۱۳۸۹،۷۹) مجموعه فرآیندی را که سعی می‌کنیم توسط آن مشکلات را حل کنیم تحقیق می‌نامند. تحقیق مستلزم یک رشته فعالیت‌هایی است که به درستی اندیشیده شده‌اند و به دقت به اجرا در می‌آیند. تحقیق در بردارنده فرآیندهای جستجو، بررسی، آزمون و آزمایش است. این فرآیندها را باید بطور منظم، به دقت، منتقدانه، عینی و منطقی به اجرا در آورد؛ نتیجه نهایی شامل کشف واقعیات جدیدی است که به ما کمک می‌کند تا با مشکل موجود برخورد کنیم (سکاران، ۱۳۸۴،۶۱). در طی فرایند تحقیق با بکارگیری ابزارهای جمع آوری ، داده ها به طور عینی و معتبر ، مشاهده ، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بطور کمی و غیر کمی سعی می شود که ادعاها و حدسهای علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها «رد» یا «پذیرفته می شوند» و نتیجه گیری نهایی صورت پذیرد . (خاکی ، ۱۳۷۹،۸۸) همچنین ملاحظات اخلاقی و انسانی ناظر بر تحقیق و وسعت و دامنه آن را نباید از نظر دور داشت لذا بر اساس ملاحظات فوق در این فصل روش مورد استفاده در پژوهش بررسی می شود . سپس جامعه و نمونه آماری معرفی و روش و ابزار جمع آوری اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد بحث قرار می گیرد .

۳-۲- روش تحقیق
غالب مطالعات تحقیقی یک روش یا استراتژی را نشان می دهد که به سادگی قابل تشخیص است و شامل رویه های مشترک خاصی مانند بیان مساله ، جمع آوری اطلاعات و نتیجه گیری اند . جزئیات این رویه های خاص تا حدود زیادی با روش تحقیق معین می شوند . هر یک از این روشها برای پاسخگویی به یک نوع مساله مناسب هستند . دانستن روش های گوناگون و رویه های مربوط برای محقق و استفاده کنندگان تحقیق اهمیت دارد ، حتی هنگامی که روش به عنوان ملاک یا ضابطه مورد استفاده قرار می گیرد ، راه های مختلفی جهت طبقه بندی مطالعات تحقیقی وجود دارد . (خاکی ،۱۳۷۹،۱۰۲و۱۰۳)
در تحقیقات کاربردی با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریق تحقیقات بنیادی فراهم شده برای رفع نیازمندی های بشر و بهبود و بهینه سازی ابزارها ، روش ها ، اشیاء و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرند . ( حافظ نیا ، ۱۳۸۷،۵۱)
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده ، متغیر ، شی یا مطلب چگونه است . به عبارت دیگر ، این تحقیق وضع موجود را بررسی می کند و به توصیف منظم و نظامدار وضعیت فعلی آن می پردازد و ویژگی ها و صفات آن را مطالعه و در صورت لزوم ارتباط بین متغیرها را بررسی می نماید . (حافظ نیا ، ۱۳۸۷،۵۸) در تحقیقات توصیفی محقق می تواند به ارزیابی شرایط کار ، موقعیت پدیده ، روش های کار ، عقاید و اطلاعات جمعیت شناسانه بپردازد و در صورت لزوم روابط بین متغیرها مورد مطالعه را بررسی و شناسایی کند . در این تحقیقات نوعا از روش های مطالعه کتابخانه ای و بررسی متون و محتوای مطالب و نیز روش های میدانی نظیر پرسشنامه ، مصاحبه و مشاهده استفاده می شود . (حافظ نیا ، ۱۳۸۷،۶۰) از ویژگی های تحقیق توصیفی این است که محقق دخالتی در موقعیت ، وضعیت و نقش متغیرها ندارد و آنها را دستکاری یا کنترل نمی کند و صرفا آنچه را وجود دارد مطالعه کرده ، به توصیف و تشریح آن می پردازد. همچنین، تحقیقات توصیفی ممکن است به کشف قوانین و ارائه نظریه منتهی شود ؛ این سخن بدان معناست که از طریق اینگونه تحقیقات شناخت های کلی حاصل می شود . به طور کلی ، اینگونه تحقیقات ارزش علمی بالایی دارد و می تواند به کشف حقایق و ایجاد شناخت کلی و تدوین قضایای کلی در تمامی علوم و معارف بشری منجر شود. تحقیقات توصیفی زمینه یاب به تحقیقات پیمایشی نیز تعبیر می شود که هدف آن شناخت صفات، ویژگی ها، عقاید، نگرش ها، رفتارها و سایر مسائل افراد یک جامعه از طریق مراجعه به آنهاست. (حافظ نیا، ۱۳۸۷،۶۲)
با توجه به اینکه از نتایج این تحقیق می توان استفاده ی عملی نمود، پژوهش پیش رو از نوع کاربردی می باشد.از سوی دیگر به دلیل قرار گیری در شرایط درونی شرکت های مذکور و پیگیری شخصی تحقیق و همچنین با توجه به این که از روش نمونه گیری و از ابزار پرسشنامه استفاده می شود و با استناد به مطالب بالا، این تحقیق از نوع بررسی های میدانی و به طور کلی از نوع توصیفی پیمایشی است.
۳-۳- جامعه و نمونه ‌آماری
جامعه آماری عبارت است از: «تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند.» صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد. جامعه آماری به دو نوع تقسیم می شود: محدود و نامحدود. اگر جامعه آماری از مقایسه محدود و ثابتی تشکیل شود و پایان‌پذیر باشد آن را محدود و در غیر این صورت، وقتی که جامعه از یک ردیف بی‌انتها مقادیر تشکیل شده باشد، آن را نامحدود می‌گویند، معمولاً جامعه آماری را باN نمایش می دهند (آذر و مومنی، ۱۳۸۷،۵).هر بخشی از جامعه آماری را نمونه گویند، تعریف نمونه عبارت است از: «تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان‌کننده ویژگی‌های اصلی جامعه باشد» با این تعریف طبیعی است از جامعه های آماری می‌توان نمونه‌های متعددی انتخاب کرد (آذر و مومنی، ۱۳۸۷،۱۲).جامعه آماری این پژوهش، کلیه ی پرسنل شرکت های مستقر در شهرک های صنعتی شهر بندرعباس هستند که این تعداد برابر با ۲۰۰۰ نفر می باشد.
۳-۳-۱- روش نمونه گیری
در طرح نمونه برداری احتمالی نامحدود که معمولا نمونه برداری تصادفی ساده ^[۱۲۹]نامیده می شود، اعضای جامعه آماری یک شانس معین و برابر برای انتخاب شدن به عنوان آزمودنی دارند. موقعی که بدین گونه اعضا را از جامعه آماری انتخاب می کنیم احتمال بسیار دارد که الگوهای پراکنش ویژگی هایی که در پژوهش خود بدان علاقه مند هستیم، به همان صورت در عناصری که برای نمونه بر می گزینیم توزیع شده باشد. این طرح نمونه برداری که به نمونه برداری تصادفی ساده شهرت دارد، کمترین سوء گیری و بیشترین تعمیم پذیری را دارا می باشد اما این نوع نمونه برداری گاهی پر زحمت و پر هزینه است. (حافظ نیا، ۱۳۸۷،۱۲۷) در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. برای تعیین حجم نمونه در تحقیقات از روش های مختلفی استفاده می شود. دو روش متداول برای این کار، استفاده از فرمول شارل کوکران و جدول مورگان است.
روش شارل کوکران
به منظور تعیین حجم نمونه ساده ترین روش استفاده از فرمول کوکران می باشد.
۳-۱ فرمول کوکران را نشان می دهد.
رابطه (۳-۱)
n= حجم نمونه
N = حجم جمعیت آماری (۲۰۰۰)
t = در صد خطای معیار ضریب اطمینان قابل قبول (۱٫۹۶)
p = نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین (۰٫۵)
q = نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین (۰٫۵)
=d درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب (۰٫۰۵)

در برخی از تحقیقات برای تصحیح حجم نمونه از فرمول تصحیح کوکران نیز در ادامه فرمول اصلی استفاده می شود.
روش جدول مورگان
زمانی که نه از واریانس جامعه و نه از احتمال موفقیت یا عدم موفقیت متغیر اطلاع  دارید و نمی توان از فرمولهای آماری برای براورد حجم نمونه استفاده کرد از جدول مورگان استفاده می کنیم. این جدول حداکثر تعداد نمونه را می دهد. در تحقیق پیش رو سعی بر آن است که نمونه های انتخابی مدیران ارشد و کارشناسان شرکت باشد. لذا با توجه به این موضوع و با بهره گرفتن از جدول مورگان حجم نمونه ۳۲۲ نفر می باشد و همان گونه که از نتیجه فرمول کوکران نمایان است این مقدار نزدیک به مقدار بدست آمده از فرمول است.
در پژوهش حاضر، محقق ۳۲۲ پرسشنامه را در میان نمونه آماری توزیع نمود که در نهایت ۲۰۳ پرسشنامه بازگردانده شد و از میان آن ها ۳۸ پرسشنامه به دلیل ناقص بودن کنار گذاشته شد و در مجموع ۱۶۵ پرسشنامه به شیوه حضوری از نمونه آماری پژوهش جمع آوری و استفاده شد. همان گونه که در بالا ذکر شده است، در این تحقیق با توجه به اهمیت موضوع سعی بر آن بوده که نمونه ها مدیران و کارشناسان ارشد شرکت ها باشند، لذا با توجه به این امر و با نظر اساتید محترم، با وجود ناقص بودن برخی پرسشنامه ها، تعداد پرسشنامه های استفاده شده قابل اعتماد می باشند.