۱- صداقت پاسخ دهندگان به پرسشنامه‌ها و دخالت تعصب شخصی در پاسخ به پرسشنامه‌ها.
۲- عدم کنترل متغیرهای دیگر به جز متغیرهای تحت کنترل که احتمالاً نقش واسطهای در ویژگیهای مورد پژوهش دارند.
۳- عدم وجود منابع پژوهشی داخلی کافی جهت مقایسه نتایج با گستره پژوهش های قبلی
۴- عدم شناخت و آگاهی نسبت به آزمونهای روانشناختی سبب شد برخی از مدیران در اجرای آزمونها مقاومت نشان داده و از قبول همکاری و اجرای آزمون خوداری کنند.
ب) محدودیت‌های تحت کنترل محقق
۱- یکی از محدودیتهای پژوهش حاضر محدود بودن آزمودنی ها به دانشآموزان شهرستان شیراز است در تعمیم نتایج پژوهش به نوجوانان سایر مناطق و گروه های دیگر باید جانب احتیاط رعایت گردد.
۲- محدودیت دامنه سنی آزمودنی ها یکی دیگر از محدودیت های پژوهش حاضر بود با توجه به اینکه در اکثر ادبیات تحقیقی شروع اختلال اضطراب اجتماعی را از سن ۸ سالگی گزارش کرده اند. لذا با توجه به ویژگی های رشد عاطفی اجتماعی؛ تعمیم پذیری نتایج به هر دوره سنی نوجوانی امکان پذیر نمی باشد.
پیشنهادهای پژوهشی
بر اساس مطالعه حاضر به پژوهشگران علاقمند در حیطه‌های مشابه پیشنهاد می‌گردد:
۱- بررسی های مشابه در جمعیت های بالینی انجام گیرد.
۲- در تحقیقات آتی نمونه مورد مطالعه از دوره آغاز تا پایان نوجوانی را شامل گردد و تحلیل های جداگانه ای روی آزمودنی های نیمه اول ، دوم ، و نیمه پایانی دوره نوجوانی انجام گیرد تا تعمیم پذیری نتایج و اقدامات پیشگیرانه احتمالی به هر دوره سنی امکان پذیرتر و معتبرتر گردد.
۳- با توجه به اینکه مدارس شاید یکی از بهترین اجتماعاتی باشد که بتوان در آن برنامه های پیشگیری مقابلهای اجرا نمود و ارائه آموزش خودکارآمدی از بهترین شیوه های پیشگیری، کاهش و تعدیل اضطراب و فشار روانی می باشد که منجر به پیشگیری از پیامدهای اضطراب اجتماعی می‌گردد. لذا پیشنهاد می گردد برنامه روش های مقابله ای با اضطراب و آموزش مهارتهای خودکارآمدی در سیاست های آموزش رسمی و غیر رسمی وزارتخانه های متولی تعلیم و تربیت آموزش به قشر جوان و نوجوان پیش بینی گردد.
پیشنهادهای نظری پژوهش
امروزه یکی از مهمترین مسائل و مشکلات اجتماعی در جوامع کنونی ناهنجاریهای رفتاری و روانی است. تردیدی نیست که مسئله بهداشت روانی، پیشگیری و شناسایی خصوصیات روانشناختی ناهنجاریهای رفتاری، روز به روز اهمیت بیشتری در جهان کنونی پیدا می کند. لذا یافته های این پژوهش از لحاظ نظری و عملی قابل تأمل میباشد. در حیطه نظری با توجه به اینکه خودکارآمدی پایین سهم قابل توجه ای در ایجاد و تداوم اختلال اضطراب اجتماعی دارد اینکه چگونه چنین قضاوتها و انتظاراتی در نوجوانان شکل گرفته است تلویحات مهمی برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت و خدمات بهداشت روانی و خانواده ها دارد همچنین اهمیت مهارت‌های اجتماعی به عنوان مهم‌ترین عامل اجتماعی شدن و سازگاری اجتماعی را هیچگاه نمی‌توان از نظر دور داشت و بی‌شک توجه به هوش اجتماعی، رشد اجتماعی و تربیت اجتماعی در کنار دیگر ابعاد رشد و حیطه‌های تعلیم و تربیت، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در چشم‌انداز کنونی، در حوزه آموزش مهارت‌های خودکارآمدی، رویدادهای فراوانی رخ داده، پژوهش‌های بی‌شماری صورت گرفته، روش‌های آموزشی و درمانی جدیدی مطرح گردیده و افق‌های روشن‌تری آشکار شده است. تمامی این حرکت‌ها و شناخت‌های روز افزون به انسان کمک می‌کند تا به کمیت و کیفیت زندگی اجتماعی خود و دیگران غنای بیشتری ببخشد و بخصوص، به نوجوانان با نیازهای ویژه و سازگاری اجتماعی آنان نگاه انسان دوستانه‌تر و پویاتری داشته باشد (متسون و اولندیک، ۱۹۸۸، ترجمه به‌پژوه، ۱۳۸۴). دانش‌آموزی که خودکارآمدی لازم را کسب کرده است، دانش‌آموزی است که می‌تواند به خوبی با محیطش سازش کند و یا این‌که می‌تواند از طریق برقرار کردن ارتباط با دیگران از موقعیت‌های تعارض‌آمیز کلامی و فیزیکی اجتناب کند. این گونه دانش‌آموزان، رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که منجر به پیامدهای مثبت روانی-اجتماعی، نظیر پذیرش توسط همسالان و رابطه موثر با دیگران می‌شود. از سوی دیگر، کسانی که مهارت‌های خودکارآمدی لازم را کسب نکرده‌اند، اغلب به اختلال‌های رفتاری مبتلا می‌شوند، از طرف همسالان پذیرفته نمی‌شوند، در میان همسالان و بزرگسالان محبوب نیستند و با معلم و یا سایر افراد حرفه‌ای به‌خوبی کنار نمی‌آیند.

در این میان برای مسئولان پرورشی و آموزشی کشور، شناخت توانایی ها، نیازها، سازگاری ها و ویژگی های روانشناختی و رفتاری نوجوانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، این شناخت نه تنها باعث درک عمیق تر نوجوانان می شود، بلکه زمینه هایی را فراهم می آورد تا در طرح و برنامه ریزی ها و به کاربردن امکانات پرورشی و آموزشی، ویژگی ها و تفاوتهای آنان مورد توجه قرار گیرد و رفتارهای بهنجار از رفتارهای نابهنجار تشخیص داده می شود و در نتیجه انتظاراتی مطابق و متناسب با سن، ویژگیها و خصوصیات روانشناختی در نظر گرفته شود.
با توجه به جوان بودن کشور ما و همچنین با توجه به خصوصیات شخصیتی نوجوانان در این برهه از مراحل رشد، مراقبت های مربوط به بهداشت روانی و تعلیم و تربیت نوجوانان در خانه و مدرسه از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود و نتایجی که از چنین پژوهش هایی بدست می آید بسیار ارزشمند و حیات بخش خواهد بود. به عبارت دیگر آبادانی و ترقی اجتماعی و پیشرفت فرهنگی کشور، منوط به رشد یافتگی رفتاری، فکری و اجتماعی نوجوانان صورت می گیرد، راه شکوفایی ظرفیت ها و استعدادهای افراد هموار می شود، آنگاه بتدریج شاهد تحولات در بهبود زندگی و کسب سعادت و تحقق کرامت و ارزش والای او خواهیم بود. چراکه شخصیت سالم و رشد یافته در جریان تربیت صحیح و پرورش عواطف و افکار و رفتار سالم شکل می گیرد.
به همین منظور از طریق اموزش می توان با اضطراب اجتماعی مقابله کرد و به پرورش و تقویت مهارتهای اجتماعی دانش اموزان همت گماشت. زیرا توفیق در عملکرد اجتماعی و تحصیلی مستلزم برخورداری از اعتماد به نفس و مهارتهای اجتماعی است. این ویژگیها به کودکان و نوجوانان فرصت می دهند تا در عرصه های گوناگون آموزشگاهی، مانند فعالیتهای گروهی، تعامل با دانش آموزان و انجام تکالیف، به طور فعال و سازنده عمل کنند و به طور کلی در حل مسائل کوشا باشند.
پیشنهادهای کاربردی پژوهش

1. 1. برگزاری کارگاههای آموزشی به منظور آموزش شیوه های تقوبت باورهای خودکارآمدی دانش‌آموزان

۲- برگزاری دوره های آموزشی وجلسات بحث و گفتگو جهت اولیاء و مربیان
۳- تقویت روابط درست بین نوجوانان و همسالانشان از طریق ایجاد جلسات بحث و گفتگو در مدارس

1. 1. با توجه به این که رابطه بین اضطراب اجتماعی با خودکارآمدی تحصیلی معنادار شد پیشنهاد می‌شود مسئولان مدارس با اجرای پرسشنامه هایی در آغاز سال تحصیلی نسبت به شناخت دانش‌آموزانی که از اضطراب اجتماعی بالایی برخوردارند اقدام کنند و این دانش آموزان را به مشاوران مدارس ارجاع دهند تا عواملی که موجب افزایش اضطراب آنان میگردد شناسایی و نسبت به رفع آن اقدام شود.

منابع فارسی
آزاد حسین (۱۳۷۸). سلامت روان ازدیدگاه الیس. فصلنامه اصول بهداشت روانی،شماره چهارم.
احدی، ح؛ جمهری، ف.، ۱۳۷۸، روانشناسی رشد (نوجوانی، جوانی، میانسالی، پیری) تهران، پردیس.
استوار، صغری؛ خیر، محمد؛ لطیفیان، مرتضی.(۱۳۸۵). بررسی سوگیری حافظه در نوجوانان با اختلال اضطراب اجتماعی. مجله روانشناسی، چاپ ۱۰، شماره ۳، صص ۳۶۴-۳۴۹ .
استوار، صغری؛ رضویه، اصغر.(۱۳۸۲). بررسی ویژگی های روا نسنجی مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان، جهت استفاده در ایران. ارائه شده در پنجمین همایش بهداشت روانی کودکان و نوجوانان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی زنجان.
استوار، ص.؛ خیر، م.، (۱۳۸۶). ارتباط میان اضطراب اجتماعی و سوگیری شناختی در نوجوانان، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال سیزدهم ، شماره ۳ ، ۲۶۳-۲۵۶٫
اعرابیان، ا؛ خداپناهی، محمدکریم؛ حیدری، محممود؛ صدقپور، بهرام.(۱۳۸۳). بررسی رابطه -باورهای خودکارآمدی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. مجله روانشناسی، دوره۸،شماره ۳۲، صص ۳۷۱-۳۶۰.
امالی، ش .( ۱۳۷۳ ). مقایسه جرأت آموزی توأم با بازسازی شناختی در کاهش اضطراب اجتماعی. مجله اندیشه و رفتار، سال اول، شماره ی چهارم.
بختیارپور، سعید؛ حیدری، علیرضا؛ علی پور خدادای، شهلا.(۱۳۹۰). ارتباط میان سوگیری توجه و خودکارآمدی عمومی با اضطراب اجتماعی در دانشجویان زن. فصلنامه علمی و پژوهشی زن و فرهنگ. سال ۳، شماره ۱۰، صص ۸۵-۷۱٫
خیر، محمد؛ استوار ، ص.؛ لطیفیان، م.؛ تقوی، س.ر.؛ سامانی، س.، اثر واسطه گی توجه متمرکز برخود و خود کارآمدی اجتماعی بر ارتباط میان اضطراب اجتماعی و سوگیری های داوری ، مجله روانپزشکی و روانشناسی ایران ، بهار ۱۳۸۷، چهاردهم، شماره یک ، صفحه ۲۴٫
دادستان، پ؛ اناری، آ، صالح صدق پور، ب، فصلنامه روانشناسان ایرانی، زمستان ۱۳۸۶، سال چهارم شماره ۱۴، ۱۲۳ – ۱۱۵٫
سادوک، ب.، سادوک، و.، ۱۳۸۶،خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری روانپزشکی، ن. پورافکاری، تهران، شهرآب.
شولتز، س.؛ شولتز، د. ، ۱۳۸۵ ، روانشناسی شخصیت ، ی. سید محمدی ، نشر ویرایش .
پروچسکا، جیمز او، و نورکراس، جان س.(۱۳۸۵). نظریه های روا ندرمانی . ترجمه یحیی –سیدمحمدی، تهران، انشارات رشد.
حسینچاری، مسعود؛ خیر، محمد.(۱۳۸۲). بررسی جو روانی- اجتماعی کلاس به عنوان یکی از مؤلفه های فرهنگ مدرسه. مجله علوم تربیتی و روا نشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، شماره ۳و۴ ، صص۴۲-۲۵.