۱
۲
۲
۴
فرهنگ میانه
فرهنگ ضعیف
قوی
میزان تعهد اعضا به
ارزش ها و هنجارها
ضعیف
زیاد تعداد اعضاء کم
شکل ۲-۳ انواع فرهنگ سازمانی (ممی زاده ۱۳۷۳: ۸۰)
فرهنگ قوی در دیدگاه های مختلف، به وسیله ی دانشمندان به عنوان چسبندگی و ارتباط توافق، همگونی، ثبات و شدت موافقت و تناسب، استقرار، نافذ، و کنترل درونی تعریف شده است (زارعی متین ۱۳۸۰: ۵۲).
به طور کلی در یک فرهنگ قوی، ما پیوسته شاهد جشن ها، داستان ها، قهرمانان و شعایر هستیم. این علائم موجب تعهد بیشتر افراد در اعضای سازمان به ارزش ها و استراتژی آن می شود (دفت ۱۳۹۰: ۶۳۱).
۲-۲-۱۶-۲ طبقه بندی «کویین» و «مک گارس»[۲۹]
از دیدگاه آنها فرهنگ سازمانی به چهار دسته تقسیم می شوند:
فرهنگ عقلانی[۳۰]
فرهنگ ایدئولوژیک[۳۱]
فرهنگ توافقی و مشارکتی[۳۲]
فرهنگ سلسله مراتبی[۳۳]
آنها همچنین، هفت متغیر عمده ی سازمانی را معرفی نموده اند که در هر نوع از فرهنگ های یاد شده وضعیت خاصی دارند. به اعتقاد انها می توان فرهنگ هر سازمان را با توجه به آن متغیرها در گروه فرهنگی مشخص قرار داد(کاوسی و قیومی ۶۲:۱۳۸۸).
۲-۲-۱۶-۳ انواع فرهنگ سازمانی از دیدگاه «فرن هام» و «گانتر»[۳۴]
فرهنگ انسان محوری: در این فرهنگ افراد در جهت رشد و توسعه به یکدیگر کمک می نمایند و بیشتر وقتشان را با هم می گذرانند.
فرهنگ ارتباط نزدیک: در این فرهنگ روابط دوستانه بین افراد برقرار است و احساسات و افکار مشترک وجود دارد.
فرهنگ موافقتی: افراد احساس می کنند برای کسب تأیید به توافق برسند و نسبت به یکدیگر علاقه نشان دهند، کسب اطمینان از اینکه دیگران آنها را پذیرفته اند و حرکت ها همگام با یکدیگر است از ویژگی های این فرهنگ می باشد.
فرهنگ سنتی: در این فرهنگ همیشه از خط و مشی ها و تجارب قبلی دنباله روی می شود و تناسب با قالب های از پیش تعیین شده است.
فرهنگ دستوری: مشخصه سازمان هایی است که به شیوه ی سلسله مراتبی و غیر مشارکتی اداره می شوند.
فرهنگ اجتنابی: خصوصیت سازمان هایی است که در قبال موفقیت ها به اعضا پاداش تعلق نمی گیرد اما در قبال اشتباهات و خطاها تنبیه صورت می گیرد.
فرهنگ تقابل: ویژگی سازمان هایی است که مواجهه و مستولی شدن بر مسائل در آنها مورد تشویق قرار می گیرد. انتقاد و برخورد با نظرات دیگران موجب کسب پست و نفوذ برای کارکنان می شود.
فرهنگ قدرتی: مشخصه سازمان هایی است که ساختاری غیر مشارکتی دارند که بر اساس اقتدار ناشی از پست های افراد شکل می گرفته است.
فرهنگ رقابتی: در سازمان هایی حاکم است که برنده شدن در رقابت های داخلی سازمان ارزش خاصی دارد و اعضای سازمان در صورت عملکرد بهتر نسبت به یکدیگر پاداش دریافت می دارند.
فرهنگ شایستگی (کمال): این نوع فرهنگ ویژگی سازمان هایی است که کمال جویی، پایداری و سخت کوشی، در آنها ارزشمند است.
